اینترنت جزیی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره‌ی ما شده است. نسل اول و دوم اینترنت موسوم به وب 1 و وب 2 طی این سال‌ها تقریبا تمام مردم کره‌ی زمین را با خود همراه کرده‌اند و حالا میدان برای ظهور اینترنت نسل سوم یا وب 3 فراهم شده است. اگر پیش از این، نام اینترنت نسل 3 را شنیده‌اید و از خود پرسیده‌اید وب 3 چیست، در این بخش از وب‌سایت مبین هاست قصد داریم به بررسی سوال وب 3 چیست از زوایای مختلف بپردازیم.
وب 3 چیست؟
به ساده‌ترین بیان ممکن، وب 3 بستری از اینترنت است که در آن همه‌ی امور به صورت غیرمتمرکز پیش می‌رود. در این شرایط، وابستگی این فضا به شرکت‌های بزرگ کمتر می‌شود و اینترنت حالت مستقل‌تری به خود می‌گیرد.
بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک و اینستاگرام نارضایتی‌هایی در مورد فضای اینترنت خود دارند. غالب این افراد از اینکه شرکت‌های بزرگ مثل متا و گوگل به اطلاعات آنان دسترسی دارند گلایه‌مند هستند. به صورت کلی، ایده وب 3 ارائه شد تا افراد بتوانند از
اینترنتی استفاده کنند که مشکلات اینترنت امروزی را نداشته باشد.
عدم تمرکز، برابری فرصت برای همه‌ی کاربران و عدم نیاز به نهادهای ناظر مسائلی هستند که وب 3 از آن‌ها به عنوان ابزار حل مشکلات اینترنت نسل 2 استفاده می‌کند.
چرا وب 3 مهم است؟
قطعا موضوعی که به این میزان سر زبان‌ها افتاده است باید بسیار نقش پررنگی در دنیای تکنولوژی داشته باشد. برای اینکه بدانید علل اهمیت وب 3 چیست، به تشریح موارد زیر می‌پردازیم:
مالکیت وب 3
وب 3 مالکیت دارایی‌های دیجیتال را به صورت کامل برای شما به ارمغان می‌آورد. به عنوان مثال، فرض کنید که در حال انجام یک بازی روی وب 2 هستید. اگر یک آیتم درون بازی را بخرید، موجودیت این آیتم به صورت مستقیم به حساب شما گره خورده است؛ پس اگر سازندگان بازی حساب کاربری شما را حذف کنند، این دارایی‌های خود را از دست خواهید داد. وب 3 امکان داشتن مالکیت مستقیم شما را بر روی دارایی‌هایتان از طریق توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) فراهم می‌کند؛ بنابراین هیچ کس، حتی سازندگان بازی، قدرت سلب این مالکیت را از شما ندارد. اگر زمانی تصمیم گرفتید دست از بازی کردن بکشید، می‌توانید آیتم‌های خریداری شده از درون بازی را در بازارهای آزاد بفروشید.مقاوم در برابر سانسور
بلاکچین در برابر سانسور و حذف اطلاعاتی که پیش از این روی آن ثبت شده مقاوم است؛ بنابراین کاربران می‌توانند خیال راحتی بابت اطلاعات خود مثل اطلاعات تراکنش‌هایشان داشته باشند و از سو استفاده‌های احتمالی آینده در امان باشند.
سازمان‌های مستقل غیر متمرکز (DAO)
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در زمان استفاده از یک پلتفرم، از تصمیم‌هایی که مدیران آن پلتفرم گرفتند ناراضی باشید و احساس کنید اینکه نظر شما را در مورد این تصمیمات نپرسیده‌اند به معنای در نظر نگرفتن یا بی‌احترامی به شما باشد. با استفاده از سازمان‌های مستقل غیر متمرکز یا DAO، شما اجازه دارید به عنوان کاربر با استفاده از توکن‌هایی خاص در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پلتفرم نقش داشته باشید.
هویت
به طور رایج، برای استفاده از هر پلتفرمی باید یک حساب کاربری ایجاد کنید. برای مثال، ممکن است یک حساب توییتر، یک حساب یوتیوب و یک حساب فیس بوک داشته باشید. اگر بخواهید نام یا تصویر نمایه‌ی خود را تغییر بدهید باید این کار را در هر حساب به صورت مجزا انجام دهید؛ اما وب 3 به شما امکان می‌دهد هویت آنلاین خود را در همه جا حفظ کنید. اگر هنوز برای شما سوال است که اهمیت حفظ هویت ثابت در دنیای وب 3 چیست، این موضوع را در نظر بگیرید که هویت دیجیتالی شما بر اساس آدرس اتریوم و ENS شکل می‌گیرد. در این صورت از وارد کردن اطلاعات شخصی مثلا برای حضور در شبکه‌ی اجتماعی خود مصون هستید. در نتیجه هویت واقعی شما ناشناس باقی می‌ماند و دیگر نگران درز اطلاعات شخصی خود نخواهید بود.
پرداخت‌های بومی
زیرساخت پرداختی در وب 3 به بانک‌ها و پردازشگرهای پرداختی متکی است. وب 3 از توکن‌هایی مانند اتر (ETH) برای ارسال مستقیم پول در فضای اینترنت استفاده می‌کند و به شخص ثالثی نیاز ندارد.
ساختار وب 3 بر چه اصولی استوار است؟
برای بررسی مفهوم نسل سوم وب، مهم است که بدانید اصول و ساختار وب 3 چیست. با توجه به اینکه هدف اصلی وب 3 رسیدن به تمرکززدایی و مشارکت تمام افراد در شبکه است، نسل سوم اینترنت باید از فناوری‌های توزیع شده مثل دفتر کل توزیع شده یا DLT استفاده کند. DLT وظیفه‌ی ثبت اطلاعات و حفظ آن‌ها را بر عهده دارد. مشارکت کنندگان در دفتر کل توزیع شده به صورت غیرمتمرکز عمل کرده و نود (node) یا گره نامیده می‌شوند. از طرف دیگر اقتصاد توکن محور وب 3 باعث شده است که نسل سوم اینترنت از توکنومیکس برای بررسی ظرفیت‌های توکن‌های مد نظر استفاده کند.
ویژگی‌های وب 3 چیست؟
ویژگی‌های منحصر به فرد وب 3 باعث شده است که ایده نسل سوم وب برای بسیاری از کاربران اینترنت جذاب به نظر برسد. در ادامه به بررسی ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.
دسترسی در اینترنت نسل سوم (Accessibility)
استفاده از اتریوم در نسل سوم وب، باعث شده که همه‌ی افراد توانایی استفاده از این فناوری را داشته باشند. با این حال هزینه‌ی نسبی تراکنش‌ها هنوز برای بسیاری از افراد گران است. به دلیل کارمزدهای بالای تراکنش، احتمال کمی وجود دارد که وب 3 در کشورهای در حال توسعه مورد استفاده قرار گیرد. برای شبکه‌ی اتریوم، این چالش‌ها از طریق ارتقای شبکه و راه حل‌های مقیاس پذیر لایه 2 حل می‌شوند. دسترسی وب 3 در این لحظه ویژگی خوبی برای این فناوری است اما با گسترش راه حل‌های مقیاس پذیر، شرایط بهتر نیز خواهد شد.
تجربه کاربری وب 3
در حال حاضر، کاربران برای داشتن بهترین تجربه‌ی کاربری استفاده از وب 3 باید با مفاهیم آن به صورت کامل آشنا باشند. در این صورت، استفاده از این فناوری می‌تواند تجربه خوبی را برای شما با خود به همراه داشته باشد. شرکت‌هایی که سعی در ارائه‌ی بهترین کیف پول ارز دیجیتال را دارند، در حال تلاش برای از بین بردن موانع موجود در مسیر کاربران هستند تا در نهایت کاربران بتوانند بیشترین استفاده را از این تکنولوژی داشته باشند؛ همچنین سرور مجازی ترید نیز در این فناوری به کمک کاربران خواهد آمد تا بتوانند بهترین شرایط را برای معامله‌گران در سراسر دنیا فراهم کنند.
آموزش وب 3
وب 3 پارادایم‌های جدیدی را معرفی می‌کند که نیازمند یادگیری مفاهیم متفاوتی نسبت به مفاهیم استفاده شده در وب 2 هستند. زمانی که نسل اول وب در اواخر دهه 1990 محبوبیت پیدا کرد، کاربران به همین صورت نیاز به آموزش دیدن داشتند. مفاهیم مربوط به وب 3 سخت نیست اما متفاوت است. در نتیجه ابتکارات آموزشی که کاربران وب 2 را از این پارادایم‌های وب 3 آگاه می‌کند برای موفقیت آن حیاتی محسوب می‌شود.
زیرساخت متمرکز در وب 3
اکوسیستم وب 3 مدرن و نوین است و به عبارتی سن زیادی ندارد و به سرعت در حال تکامل و پیشرفت است. در نتیجه، در حال حاضر عمدتاً به زیرساخت‌های متمرکز مثل گیت هاب (GitHub)، توئیتر (Twitter)، دیسکورد (Discord) و غیره بستگی دارد. ایجاد زیرساخت‌های باکیفیت و قابل اعتماد جدید قطعا زمان می‌برد.
فراگیر بودن اینترنت نسل سوم (Ubiquity)
در ادامه‌ی موضوع وب 3 چیست باید به این نکته اشاره کنیم که نسل سوم اینترنت به صورت چشمگیری فراگیر خواهد بود. به این معنا که ظرفیت دسترسی به آن در هر زمان و هر مکانی برای انسان‌ها وجود خواهد داشت. در حال حاضر نسل دوم اینترنت این ویژگی را در اختیار کاربران اینترنت قرار می‌دهد. برای مثال، کاربر فیس بوک می‌تواند در هر جایی تصویری را ثبت کند و از طریق این شبکه اجتماعی به اشتراک بگذارد؛ اما در نسل سوم اینترنت، ابزارهای ارتباطی به رایانه‌ها و تلفن‌های همراه هوشمند محدود نخواهد ماند.
وب معنایی (Semantic Web)
وب معنایی به این معنی است که دستگاه‌های هوشمند، این قابلیت را خواهند داشت که مانند انسان، تراکنش‌ها، تعاملات و حتی محتوای موجود در بستر اینترنت را تجزیه و تحلیل کنند. در نتیجه، ارتباط معنایی بین آن‌ها به کمک هوش مصنوعی شناسایی می‌شوند. به این ترتیب، اینترنت وارد دنیای آنالیز، شناسایی و ارزیابی احساسات انسانی خواهد شد و فصل جدیدی از تجربه‌ی کار با اینترنت آغاز خواهد شد.
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)
وب برای تجزیه و تحلیل احساسات و معنای تعاملات کاربران اینترنت، باید از هوش مصنوعی استفاده کند. به کمک هوش مصنوعی یا AI، بسیاری از مسائلی که کاربران را تهدید می‌کند دیگر مشکل ساز نخواهند بود و به بیانی ساده‌تر راه برای بسیاری از فعالیت‌های متقلبانه بسته می‌شود. البته باید اشاره کرد که در حال حاضر نیز هوش مصنوعی تا حدود زیادی به امنیت کاربران کمک کرده است اما در وب 3 این موضوع پیشرفت چشمگیری خواهد داشت.
گرافیک سه بعدی در وب 3
وب 3 محدودیت‌های فیزیکی را از بین می‌برد و تحولات گسترده‌ای را در حوزه‌ی گرافیک ایجاد می‌کند. در نسل جدید اینترنت باید به دستیابی به دنیای مجازی که به صورت سه بعدی طراحی شده است، امیدوار باشیم. متاورس یکی از پایه‌های این مسئله به شمار می‌رود که اکنون می‌بینیم که بحث درباره آن داغ شده است. هرچند در حال حاضر، پروژه‌های متاورسی، بیشتر روی صنعت گیمینگ متمرکز هستند، به نظر می‌رسد در آینده بخش‌های مختلفی از دنیای فناوری به این حوزه ورود پیدا خواهد کرد.
مزایای وب 3 چیست؟
تا اینجا تا حدودی به پاسخ سوال وب 3 چیست پرداختیم، حالا زمان آن رسیده است که بدانیم چرا نسل سوم اینترنت به این میزان مسئله مهمی است و مزایای وب 3 چیست و این تکنولوژی چطور به بهبود و پیشرفت زندگی بشر کمک می‌کند.
افزایش حریم خصوصی در وب 3
با توجه به ماهیت غیرمتمرکز وب 3 و استفاده از دفتر کل توزیع شده، حریم خصوصی کاربران تا حد زیادی ایمن باقی خواهد ماند. کاربران برای ورود به دنیای اینترنت نیازی به ارائه‌ی مشخصات شخصی خود ندارند. در نتیجه شما می‌توانید با خیال راحت به گشت و گذار در دنیای اینترنت بپردازید؛ بدون اینکه نگران پیامدهای احتمالی آن باشید.
افزایش امنیت در وب 3
ماهیت غیرمتمرکز اینترنت نسل 3 باعث شده است که امنیت این فناوری به میزان زیادی تامین شود. مجرمان سایبری در صورتی که بخواهند در شبکه خرابکاری کنند، باید 51 درصد از نودهای شبکه را در اختیار بگیرند که امری بسیار مشکل است؛ به همین خاطر وب 3 امنیت را به میزان زیادی بالا می‌برد.
تفاوت در مالکیت بر داده‌ها
عدم تمرکز باعث می‌شود که در وب 3 برخلاف وب 2 که شرکت‌های بزرگ اطلاعات کاربران را در اختیار دارند، داده‌ها به صورت رمزگذاری شده در سراسر شبکه پخش شوند و نهاد واحدی روی آن‌ها تسلط نداشته باشد. بر این اساس مالکیت واقعی داده‌ها، به کاربران واگذار می‌شود.
مقایسه وب 2 و وب 3
شاید برای شما هم سوال شود که تفاوت بین وب 2 و وب 3 چیست؟ با بررسی و مقایسه این دو فناوری، می‌توانید به پاسخ این سوال برسید.
محتوا: در وب 2 کاربران محتوای خود را بر روی پلتفرم‌ها پست می‌کنند. به عبارت دیگر مالک این محتواها پلتفرم مد نظر است اما در وب 3، کاربر مالک صد درصدی محتوای خود است.
تکنولوژی: وب 2 از جاوا اسکریپت (Javascript) و HTML پویا یا داینامیک استفاده می‌کند در حالی که وب 3 از هوش مصنوعی، بلاکچین و یادگیری ماشین (Machine Learning) استفاده می‌کند که امنیت بیشتر را با خود به ارمغان می‌آورد.
محیط مجازی: وب 2 از محیط دو بعدی و تا حدود بسیار کمتری از فضای سه بعدی ابتدایی استفاده می‌کند در حالی که محیط وب 3 بر اساس گرافیک 3 بعدی، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) طراحی می‌شود.
ذخیره‌سازی اطلاعات: در اینترنت نسل 2 اطلاعات توسط واحدهای متمرکز و شرکت‌های بزرگ ذخیره‌سازی می‌شوند در حالی که در وب 3 اطلاعات میان کاربران پخش شده و مالک واحدی ندارد.
محدودیت‌های وب 3 چیست؟
در کنار تمام مزایایی که تا اینجا برای وب 3 ذکر کردیم، این فناوری معایبی نیز دارد. همانطور که گفته شد، هنوز وب 3 برای رساندن صدای خود به دنیای کاربران اینترنت مجبور است از پایگاه‌های متمرکزی مثل گیت هاب، دیسکورد و مدیوم استفاده کند در حالی که خود ماهیتی غیرمتمرکز دارد. از طرف دیگر مشکلات شبکه‌های لایه 2 هنوز به صورت کامل حل نشده و این موضوع ممکن است برای کاربران دردسرساز شود. از طرف دیگر همین غیرمتمرکز بودن این نوع فناوری امکان دارد باعث دردسرهایی شود. به عنوان مثال، در صورت رخ دادن جرایم سایبری، پیگیری عوامل آن بسیار دشوار خواهد بود زیرا کاربران در دنیای وب 3 از خود ردپایی برجای نمی‌گذارند. این مسئله یک شمشیر دو لبه است زیرا همانطور که امنیت حریم خصوصی را بالا می‌برد، امکان شناسایی مجرمان سایبری و هکرها را نیز کاهش می‌دهد.
ارتباط بلاکچین و وب 3 چیست؟
وب 3 بر اساس پروتکل‌های غیرمتمرکز بنا می‌شود. از همین رو از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند و در نتیجه، ارزهای دیجیتال نیز وارد این میدان می‌شوند؛ بنابراین، می‌توان به این نتیجه رسید که در راستای راه‌اندازی وب 3، اینترنت، بلاکچین و ارزهای دیجیتال درگیر همگرایی بسیار بیشتری خواهند شد که قراردادهای هوشمند نقش مهمی در این راستا دارند. زیرا به صورت مستقیم زمینه‌ساز شکل‌گیری همکاری بین این سه فناوری خواهند شد.
وب 3 از چه ارزهای رمزنگاری استفاده می‌کنند؟
تمرکززدایی در حال حاضر با استفاده از بلاکچین به صورت کامل پیاده‌سازی می‌شود. وب 3 برای رسیدن به اهداف خود باید از شبکه‌های بلاکچینی استفاده کند که هرکدام از این شبکه‌ها، توکن اختصاصی خود را دارند و در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم:
اتریوم (Ethereum): اتریوم یکی از بلاکچین‌های بسیار مهم فناوری وب 3 است که در حال حاضر میزبان حدود 3 هزار برنامه غیرمتمرکز (DApp) است. قراردادهای هوشمند نیز روی این شبکه با پرفورمنس مناسبی کار می‌کنند. توکن اصلی این شبکه اتر (ETH) است که برای مقاصد گوناگونی مثل پرداخت هزینه‌های شبکه استفاده می‌شود.
سولانا (Solana): سولانا نیز همانند اتریوم یک بلاکچین لایه 1 است که میزبانی قراردهای هوشمند را بر عهده دارد.
کازموس (Cosmos): کازموس به علت دارا بودن پروتکل ارتباط بین بلاکچینی در دنیای وب 3 بسیار محبوب است. در این لحظه حدود 50 بلاکچین مختلف روی اکوسیستم کازموس با هم در ارتباط هستند.
وب گردی در نسل سوم اینترنت
شما برای وب گردی در دنیای وب 3 به ابزارهای خاصی نیاز دارید. به عنوان مثال مرورگر بریو (Brave) برای کاربران این امکان را فراهم کرده است که بدون برخوردهای آزاردهنده با تبلیغات در دنیای وب به گشت و گذار بپردازند و بهترین تجربه را در اختیار داشته باشند.
وب 3 روی چه فناوری اجرا می‌شود؟
فناوری استفاده شده در وب 3 در نتیجه‌ی ارتقای ابزارهای استفاده شده در وب 2 و 1 است که با استفاده از فناوری‌هایی چون بلاکچین و هوش مصنوعی دارای امنیت و امکانات بیشتری شده است.
نقش هوش مصنوعی در وب 3 چیست؟
وب 3 برای تجزیه و تحلیل احساسات و معنای تعاملات کاربران اینترنت، باید از هوش مصنوعی استفاده کند و وجود تکنولوژی هوش مصنوعی در وب 3 امری ضروری محسوب می‌شود.
یک پاسخ
یک توضیح کامل و بدون هیچ کم و کسر این مطلب فوق العاده بود