داشتن یک زیرساخت قدرتمند فناوری اطلاعات برای شرکت‌هایی که خواهان حفظ رقابت‌پذیری در بازار امروز هستند، ضروری است.صاحبان کسب‌وکارها و توسعه‌دهندگان باید تصمیمات حیاتی برای زیرساخت‌های فناوری اطلاعات خود بگیرند. دو مدل رایج برای میزبانی وب، سرور مجازی (VPS) و سرور ابری (Cloud Server) هستند. اما تفاوت‌های این دو چیست و هر یک چه مزایا و معایبی دارند؟ در این مقاله، به صورت جامع و دقیق به بررسی تفاوت سرور ابری و مجازی می‌پردازیم و سعی می‌کنیم نقاط قوت و ضعف هر کدام را مشخص کنیم.
سرور مجازی چیست؟
سرور مجازی یا VPS به یک بخش مستقل از یک سرور فیزیکی گفته می‌شود که منابعی مشخص و ثابت را به خود اختصاص می‌دهد. هر VPS به عنوان یک سیستم مستقل با دسترسی ریشه (Root Access) عمل می‌کند و به کاربر این امکان را می‌دهد تا سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای دلخواه خود را نصب و مدیریت کند. این روش میزبانی یک نوع مجازی‌سازی است که به کاربر امکان می‌دهد از مزایای سرور اختصاصی با هزینه‌ای کمتر بهره‌مند شود.
VPS به کمک نرم‌افزارهایی به نام هایپروایزر اجرا می‌شود که وظیفه مدیریت و تخصیص منابع سرور به هر بخش مجازی را دارد. هر سرور مجازی از دیگر بخش‌ها ایزوله شده و به این ترتیب، هر کاربر می‌تواند بدون نگرانی از تأثیر دیگر کاربران، منابع سرور خود را مدیریت کند. همچنین، کاربران می‌توانند بر اساس نیازهای جغرافیایی خود از سرور مجازی فرانسه، سرور مجازی انگلیس یا سرور مجازی هلند استفاده کنند که بر اساس نیازهای جغرافیایی و عملکردی تنظیم می‌شوند.
مزایای سرور مجازی
- منابع اختصاصی: برخلاف هاستینگ مشترک، هر VPS منابع مشخص و اختصاصی دارد که به کاربر تضمین می‌دهد منابع مورد نیازش همواره در دسترس است.
- استقلال و کنترل کامل: کاربران VPS دسترسی ریشه دارند و می‌توانند سیستم‌عامل‌ها، نرم‌افزارها و کانفیگ‌های سفارشی خود را بدون محدودیت پیاده‌سازی کنند.
- امنیت بالا: هر VPS از دیگر VPSهای روی همان سرور فیزیکی ایزوله شده است که این امر باعث افزایش امنیت و کاهش احتمال تأثیرات منفی ناشی از مشکلات دیگر کاربران می‌شود.
معایب سرور مجازی
- محدودیت منابع فیزیکی: VPSها به سرورهای فیزیکی وابسته هستند و در صورت نیاز به منابع بیشتر، کاربر ممکن است نیاز به ارتقاء سرور یا خرید VPS جدید داشته باشد که می‌تواند هزینه‌بر باشد.
- هزینه‌های بالاتر نسبت به هاستینگ اشتراکی: با توجه به اختصاصی بودن منابع، هزینه‌های VPS بیشتر از هاستینگ اشتراکی است، اگرچه همچنان کمتر از سرورهای اختصاصی کامل است.
سرور ابری چیست؟
سرور ابری یا Cloud Server بر پایه‌ی فناوری رایانش ابری عمل می‌کند که در آن منابع فیزیکی متعددی از چندین سرور مختلف به‌صورت شبکه‌ای در کنار هم قرار می‌گیرند و یک زیرساخت کاملاً منعطف و پویا ایجاد می‌کنند. در میزبانی ابری، کاربران می‌توانند منابع مانند CPU، حافظه و فضای ذخیره‌سازی را بسته به نیازهای خود افزایش یا کاهش دهند، بدون نیاز به ارتقاء سخت‌افزار فیزیکی.
در مدل سرور ابری، منابع از طریق یک مجموعه از سرورهای توزیع‌شده در چندین مرکز داده تامین می‌شود و این امکان را به کاربران می‌دهد تا در هر لحظه بر اساس نیازهای لحظه‌ای خود منابع را تغییر دهند.
مزایای سرور ابری
- مقیاس‌پذیری بی‌نهایت: بزرگ‌ترین مزیت سرور ابری، مقیاس‌پذیری آن است. کاربر می‌تواند به راحتی و بدون نیاز به تماس با ارائه‌دهنده هاستینگ، منابع خود را در لحظه افزایش دهد.
- دسترسی به منابع گسترده: در سرورهای ابری، منابع از یک مجموعه سرورهای گسترده تامین می‌شوند که امکان دسترسی به قدرت محاسباتی و ذخیره‌سازی بسیار بیشتر را فراهم می‌کند.
- مقاومت در برابر خرابی: به دلیل ساختار شبکه‌ای و توزیع شده، اگر یکی از سرورها یا منابع فیزیکی دچار خرابی شود، سایر سرورها به سرعت بار کاری را به خود اختصاص می‌دهند و از ایجاد قطعی جلوگیری می‌کنند.
معایب سرور ابری
- هزینه‌های متغیر: در حالی که هزینه‌های سرور ابری به طور کلی مقرون به صرفه است، اما بسته به میزان استفاده از منابع، هزینه‌ها می‌تواند بسیار متغیر باشد. این مسئله ممکن است برای شرکت‌هایی که نیاز به پیش‌بینی دقیق هزینه‌ها دارند چالش‌برانگیز باشد.
- وابستگی بیشتر به ارائه‌دهنده‌ها: در سرورهای ابری، کاربران به ارائه‌دهنده‌ها وابسته هستند و باید به زیرساخت‌ها و امنیت آن‌ها اعتماد کنند.
مقایسه سرور مجازی و سرور ابری
هر دو سرور مجازی (VPS) و سرورهای ابری بر اساس فناوری مجازی‌سازی ایجاد شده‌اند. این بدان معناست که منابع یک سرور فیزیکی به ماشین‌های مجازی تقسیم می‌شود. سپس این منابع به مشتریان ارائه می‌شود تا بتوانند مانند سرورهای فیزیکی واقعی و بر اساس نیازهای خود از آن‌ها استفاده کنند. داشتن گزینه‌های مجازی‌سازی شده به این معنی است که شرکت‌ها نیازی به داشتن مراکز داده گران‌قیمت خود ندارند.
منابع IT مجازی‌سازی شده، مانند سخت‌افزار و نرم‌افزار، ظرفیت‌های ذخیره‌سازی و اجزای شبکه، توسط شرکت‌های خارجی از طریق VPS و میزبانی ابری فراهم می‌شوند. این منابع بر اساس مدل XaaS ارائه می‌شوند. در حالی که سرورهای VPS بخش‌های اختصاصی و مستقل یک سرور فیزیکی هستند، سرورهای ابری به یک مجموعه انعطاف‌پذیر از سرورهای توزیع‌شده تعلق دارند که به‌راحتی قابل مقیاس‌پذیری هستند.
نحوه ارائه منابع
هر دو مدل VPS و هاستینگ ابری از سیستم‌های مجازی استفاده می‌کنند، اما تفاوت‌های اصلی در نحوه ارائه این منابع وجود دارد.
- VPS: در VPS، شما یک سرور مجازی را از ارائه‌دهنده هاستینگ اجاره می‌کنید. این سرور مجازی به عنوان یک بخش مستقل و بسته از یک سرور فیزیکی عمل می‌کند. یکی از مزیت‌های VPS نسبت به سرورهای اختصاصی فیزیکی این است که قیمت به‌صرفه‌تری دارد. VPS توسط نرم‌افزار خاصی به نام هایپروایزر مدیریت می‌شود که منابع سرور مانند حافظه و قدرت پردازشی را به هر VPS اختصاص می‌دهد.
- سرور ابری: در هاستینگ ابری، منابع سرور محدود به یک سرور فیزیکی نیستند. در این مدل، منابع به شکل انعطاف‌پذیر از یک شبکه گسترده از سرورها تأمین می‌شوند. این به این معنی است که در صورت نیاز می‌توانید منابع بیشتری به‌سرعت و به‌سادگی اضافه کنید.
مقیاس‌پذیری
از نظر مقیاس‌پذیری، هاستینگ ابری عملکرد بهتری دارد. در واقع، یکی از مزیت‌های بزرگ سرورهای ابری این است که به‌راحتی می‌توان منابع آن‌ها را افزایش داد. در هاستینگ ابری، شما نیازی به تماس با ارائه‌دهنده برای تغییر منابع ندارید و همه چیز را می‌توانید از طریق یک داشبورد مدیریتی انجام دهید. مثلاً اگر به فضای ذخیره‌سازی بیشتری نیاز داشتید، فقط کافی است تنظیمات را از طریق داشبورد تغییر دهید.
در VPS نیز امکان مقیاس‌پذیری وجود دارد، اما برای افزایش منابع معمولاً باید سخت‌افزار سرور ارتقا داده شود که این فرآیند زمان‌برتر و پرهزینه‌تر است. منابع VPS به اجزای فیزیکی سرور محدود هستند، اما در سرورهای ابری این محدودیت وجود ندارد و شما به یک شبکه گسترده از منابع دسترسی دارید.
امنیت داده‌ها
VPS از نظر امنیت یک گزینه بسیار مطمئن است. هر بخش VPS از دیگر بخش‌ها جدا شده است، بنابراین داده‌های شما از سایر کاربران پنهان می‌ماند و تحت تأثیر مشکلات سایر بخش‌ها قرار نمی‌گیرد. همچنین، سیستم‌عامل VPS مستقل است و شما می‌توانید تنظیمات امنیتی خود را مدیریت کنید. البته همیشه باید به استانداردهای امنیتی ارائه‌دهنده و سروری که از آن استفاده می‌کنید توجه کنید.
در هاستینگ ابری، امنیت داده‌ها به امنیت مراکز داده بستگی دارد. با این حال، به دلیل ساختار خوشه‌ای در هاستینگ ابری، خطر خرابی کمتر است، چون در صورت خرابی یک سرور فیزیکی، بار کاری به سرورهای دیگر منتقل می‌شود. اگر شما داده‌های حساس دارید، انتخاب یک ابر خصوصی می‌تواند امنیت بیشتری برای شما فراهم کند.
هزینه
هزینه‌های VPS و هاستینگ ابری معمولاً تفاوت زیادی ندارند و هر دو مدل بر اساس اشتراک ماهانه با قیمت‌های مختلفی ارائه می‌شوند. اگر شما یک کسب‌وکار کوچک یا متوسط با بار کاری مشخص دارید، VPS یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه است.
از سوی دیگر، سرور ابری برای پروژه‌های کوچک و بزرگ با حجم ترافیک بالا و نیاز به عملکرد بهتر مناسب است. هزینه‌های هاستینگ ابری معمولاً بر اساس نیازهای عملکردی تعیین می‌شود.
شخصی‌سازی
یکی از مزیت‌های اصلی VPS، قابلیت شخصی‌سازی بالای آن است. شما می‌توانید سرور مجازی خود را به‌طور کامل مطابق با نیازهای خود تنظیم کنید. با دسترسی به روت (Root Access)، می‌توانید سیستم‌عامل، نرم‌افزارها و برنامه‌های موردنیاز خود را نصب و پیکربندی کنید.
در هاستینگ ابری نیز امکان شخصی‌سازی وجود دارد، اما میزان آن به بسته انتخابی و خدمات ارائه‌شده بستگی دارد. شما می‌توانید شبکه‌های مجازی خود را ایجاد کنید یا سیستم‌عامل‌ها و سرویس‌های مورد نیاز خود را با استفاده از مدل‌های IaaS (زیرساخت به‌عنوان سرویس) نصب کنید. برخی شرکت‌ها حتی میکروسرویس‌هایی به صورت ماژول ارائه می‌دهند که امکان سفارشی‌سازی بیشتری را فراهم می‌کنند.
دسترسی‌پذیری
از نظر دسترسی‌پذیری، سرورهای ابری عملکرد بهتری دارند. اگر سرور فیزیکی VPS دچار خرابی شود، سرور مجازی شما هم از دسترس خارج می‌شود. اما در سرورهای ابری، خرابی یک سرور فیزیکی باعث نمی‌شود سرویس شما قطع شود، زیرا سیستم ابری به شبکه گسترده‌ای از سرورها متصل است که به سرعت بار را توزیع می‌کنند. بنابراین، سرورهای ابری انعطاف‌پذیری و دسترسی‌پذیری بالاتری دارند.
حفاظت از داده‌ها و حاکمیت داده‌ها
امنیت داده‌ها با حفاظت از داده‌ها تفاوت دارد. حفاظت از داده‌ها به اقدامات حفاظتی سرور و محل قرارگیری آن بستگی دارد. برای مثال، قانون Cloud Act در ایالات متحده به دولت این کشور اجازه می‌دهد به داده‌های مشتریان دسترسی داشته باشد. بنابراین، اگر از خدمات هاستینگ VPS یا ابری که توسط شرکت‌های آمریکایی ارائه می‌شود استفاده کنید، باید به قوانین ایالات متحده توجه داشته باشید.
