پشتوانه‌‌های سنتی ارزها
برای درک بهتر پشتوانه بیت کوین، لازم است ابتدا نگاهی به ارزهای سنتی و سیستم‌های مالی گذشته بیاندازیم. پیش از آن که ارزهای دیجیتال پدیدار شوند، ارزهای ملی معمولاً به طلا، نقره یا دیگر کالاهای کمیاب وابسته بودند. به عنوان مثال، در استاندارد طلا، هر واحد پولی توسط مقدار مشخصی طلا پشتیبانی می‌شد و این طلا ذخیره‌ای از ارزش بود که امکان تبدیل پول به طلا را فراهم می‌کرد.
در طول قرن بیستم، بیشتر کشورهای جهان به‌طور تدریجی از سیستم استاندارد طلا خارج شدند و پول‌های فیات را به‌عنوان واحدهای پولی خود پذیرفتند. پول‌های فیات، مانند دلار آمریکا یا یورو، هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند و ارزش آن‌ها صرفاً به اعتماد و پذیرفته شدن در جامعه بستگی دارد. بانک‌های مرکزی این ارزها را چاپ می‌کنند و عرضه پول به‌طور متمرکز تحت نظارت نهادهای دولتی و بانک‌های مرکزی قرار دارد.
این تغییرات در نظام پولی جهان نشان داد که پشتوانه یک ارز لزوما نیازمند دارایی‌های فیزیکی مانند طلا نیست، بلکه می‌تواند بر اساس اعتماد عمومی و نظارت اقتصادی کار کند. از این منظر، بیت‌کوین به‌عنوان یک ارز غیرمتمرکز، مدل متفاوتی از پشتوانه را ارائه می‌دهد که در آن ارزش بیت‌کوین نه تنها به اعتماد عمومی بلکه به عوامل دیگر نیز وابسته است.
پشتوانه بیت کوین چیست؟
بیت کوین، شبکه پرداخت نوآورانه و نوع جدیدی از ارز است که در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. مانند ارزهای فیات، کالاها پشتوانه آن نیستند. بیت کوین غیرمتمرکز است، یعنی هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند و افراد زیادی در نگهداری دفترچه توزیع عمومی آن نقش دارند. این ویژگی، قدرت انحصاری دولت‌ها یا سازمان‌ها را از بین می‌برد و آن را بین کاربران تقسیم می‌کند. این ایده و امکان انجام معاملات فقط از طریق اینترنت، در دنیای وابسته به اینترنت امروز، توجه سرمایه‌گذاران را جلب کرده و باعث افزایش پذیرش عمومی آن شده است.
درواقع بیت کوین (BTC) مانند ارزهای فیات، پشتوانه‌ای از هیچ کالایی ندارد و توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود؛ زیرا غیرمتمرکز است. قیمت آن توسط چرخه‌های عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بدون پشتوانه بودن به معنای بی‌ارزش بودن آن نیست، همانطور که ارزهای رایج دنیا نیز بدون پشتوانه هستند. یکی از دلایل ارزشمندی بیت کوین، کمیاب و محدود بودن آن است؛ به این معنی که با افزایش تقاضا و خرید بیت کوین، ارزش آن نیز افزایش می‌یابد. این ویژگی، بیت کوین را از ارزهایی که توسط نهادهای مرکزی عرضه می‌شوند، متمایز می‌کند.
یکی از مفاهیم کلیدی در پشتوانه بیت‌کوین، سیستم غیرمتمرکز آن است. برخلاف ارزهای سنتی که تحت نظارت بانک‌های مرکزی و نهادهای دولتی قرار دارند، بیت‌کوین یک سیستم غیرمتمرکز است که توسط شبکه‌ای از کامپیوترها (نودها) در سراسر جهان مدیریت می‌شود. این سیستم به‌گونه‌ای طراحی شده است که هیچ نهاد واحدی نمی‌تواند بر آن تسلط یابد یا آن را کنترل کند. این ویژگی یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های بیت‌کوین به‌ویژه برای افرادی است که به‌دنبال سیستمی هستند که از کنترل دولت‌ها یا بانک‌ها خارج باشد.
در این سیستم، هیچ بانک یا موسسه مالی وجود ندارد که نقش واسطه را ایفا کند. همه تراکنش‌ها به‌صورت مستقیم و بدون نیاز به شخص ثالث انجام می‌شوند، و این امر هزینه‌ها و زمان تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، بیت‌کوین به‌طور ذاتی قابلیت انجام تراکنش‌های بین‌المللی سریع و ارزان را دارد، چرا که محدودیت‌های سیستم‌های مالی سنتی مانند مرزهای جغرافیایی و هزینه‌های اضافی بانک‌ها را ندارد.
این سیستم غیرمتمرکز به نوعی ضدتورمی است. در واقع، برخلاف سیستم‌های مالی سنتی که بانک‌های مرکزی می‌توانند پول بیشتری چاپ کنند و عرضه پول را افزایش دهند، تعداد بیت‌کوین‌ها محدود است و این ویژگی باعث می‌شود که عرضه آن همیشه تحت کنترل باشد. این امر نه تنها از افت ارزش بیت‌کوین جلوگیری می‌کند بلکه آن را به یک دارایی مقاوم در برابر تورم تبدیل می‌کند. در شرایطی که برخی کشورها با بحران‌های اقتصادی روبه‌رو هستند و ارزهای ملی‌شان دچار افت شدید می‌شود، بیت‌کوین به‌عنوان یک دارایی امن و مقاوم در برابر تورم مطرح شده است.
چرا بیت کوین ارزشمند است؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که بیت‌کوین را از ارزهای سنتی متمایز می‌کند، عرضه محدود آن است. تعداد کل بیت‌کوین‌ها که در شبکه بلاکچین تولید می‌شود، به ۲۱ میلیون واحد محدود است. این کمیابی مشابه با طلا است که خود به‌عنوان یک کالای کمیاب در تاریخ اقتصادی شناخته می‌شود. از آنجا که بیت‌کوین نمی‌تواند بیشتر از این تعداد تولید شود، این ویژگی به‌طور طبیعی باعث می‌شود که با افزایش تقاضا برای آن، ارزش آن افزایش یابد.
عرضه محدود و افزایش تقاضا، یک رابطه مشابه با قوانین اقتصاد بازار ایجاد می‌کند که در آن هر چقدر تعداد بیت‌کوین‌های در دسترس کمتر باشد، ارزش آن افزایش می‌یابد. این ویژگی از نظر اقتصادی باعث می‌شود که بیت‌کوین یک ابزار ضدتورمی باشد، به این معنی که در بلندمدت، کاهش ارزش پول ملی به‌عنوان نتیجه‌ای از چاپ بی‌رویه پول توسط بانک‌های مرکزی نمی‌تواند بر ارزش بیت‌کوین تأثیر زیادی داشته باشد.
پدیده کمیابی یکی از عوامل کلیدی در ایجاد ارزش برای بیت‌کوین است. به این ترتیب، دارندگان بیت‌کوین این اطمینان را دارند که عرضه آن به‌طور خودکار محدود است و از آنجا که تقاضا برای آن روز به روز بیشتر می‌شود، ارزش آن نیز در بلندمدت حفظ خواهد شد.
در ادامه، دلایلی را بررسی می‌کنیم که چرا بیت‌کوین ارزش ذاتی دارد.
کمیابی؛ طلای دیجیتال
عرضه‌ی بیت‌کوین برای همیشه به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است. این یعنی هیچ فرد یا نهادی نمی‌تواند بیت‌کوین‌های بیشتری ایجاد کند و مانند پول‌های سنتی، دچار تورم و کاهش ارزش نمی‌شود. همین ویژگی، بیت‌کوین را شبیه به طلا کرده و آن را به یک دارایی کمیاب و ارزشمند تبدیل می‌کند.
امنیت و فناوری بلاکچین
تمام تراکنش‌های بیت‌کوین در یک دفترکل دیجیتال به نام بلاکچین ثبت می‌شوند. بلاکچین شفاف، تغییرناپذیر و توسط همه‌ی افراد قابل مشاهده است. این ویژگی باعث می‌شود که نیازی به بانک‌ها یا دولت‌ها برای تایید تراکنش‌ها نباشد.
امنیت بیت‌کوین توسط هزاران ماینر در سراسر جهان تأمین می‌شود. برای حمله به این شبکه، یک هکر باید بیش از ۵۱٪ قدرت پردازشی کل شبکه را در اختیار بگیرد، که به دلیل هزینه‌ی بسیار بالا و دشواری فنی، تقریباً غیرممکن است.
کاربردپذیری؛ فراتر از سرمایه‌گذاری
بیت‌کوین فقط یک دارایی برای سرمایه‌گذاری نیست، بلکه ابزاری برای پرداخت‌های سریع، ایمن و ارزان در سطح جهانی است. برخلاف سیستم‌های بانکی سنتی، تراکنش‌های بیت‌کوین ۲۴ ساعته و بدون محدودیت جغرافیایی انجام می‌شوند.
در کشورهایی که با مشکلات اقتصادی، تورم بالا یا محدودیت‌های بانکی مواجه‌اند، بیت‌کوین به عنوان یک جایگزین مطمئن و بدون سانسور برای انتقال و نگهداری ارزش عمل می‌کند.
غیرمتمرکز بودن؛ آزادی مالی واقعی
برخلاف ارزهای سنتی که تحت کنترل دولت‌ها یا بانک‌های مرکزی هستند، بیت‌کوین بدون وابستگی به هیچ نهاد یا سازمانی عمل می‌کند. این غیرمتمرکز بودن باعث می‌شود که هیچ دولتی نتواند بیت‌کوین را توقیف، کنترل یا دستکاری کند.
اعتماد و پذیرش جهانی
ارزش بیت‌کوین با افزایش تعداد کاربران، شرکت‌ها و مؤسساتی که آن را می‌پذیرند، بیشتر می‌شود. هرچه پذیرش بیت‌کوین گسترده‌تر شود، اعتبار و تقاضای آن افزایش می‌یابد و این موضوع باعث رشد مداوم ارزش آن خواهد شد.
با توجه به محدودیت‌ها در خرید و فروش این ارز، بسیاری از کاربران و تریدرها برای ترید و سرمایه گذاری در بیت‌کوین و دسترسی به صرافی‌های بین‌المللی بدون محدودیت و از طریق یک IP ثابت خارجی، از سرور مجازی ترید از یک لوکیشن بدون محدودیت مانند سرور مجازی ترکیه استفاده می‌کنند. به این ترتیب با استفاده از این سرورها شما در سطح اینترنت بعنوان یکی از شهروندان این کشور شناسایی شده و IP شما توسط صرافی شناسایی نشده و در نتیجه حساب شما مسدود نمی‌شود و می‌توانید به سادگی به ترید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بپردازید.
امنیت بیت‌کوین در چه سطحی است؟
بیت‌کوین برای تأمین امنیت خود به شبکه‌ای از داوطلبان متکی است.
هر داوطلب نسخه‌ای از بلاکچین بیت‌کوین را در اختیار دارد و اساساً به‌عنوان مالک یک دفتر کل مستقل عمل می‌کند. این بدان معناست که حتی اگر شبکه بیت‌کوین به‌طور نظری به خطر بیفتد، یک نسخه کامل از تمام تراکنش‌ها را می‌توان از کامپیوتر یک فرد بازیابی کرد و در صورت وجود تعداد کافی از گره‌ها (نودها) که داده‌ها را گزارش می‌دهند، صحت و دقت این تاریخچه تأیید خواهد شد.
بزرگ‌ترین تهدید برای یک شبکه بلاکچین عمومی مانند بیت‌کوین، حمله ۵۱٪ است. این حمله زمانی رخ می‌دهد که یک فرد یا گروهی از افراد منابع کافی را تجمیع کنند تا اکثریت کنترل شبکه را به دست آورند.
اگر یک نهاد بتواند بیش از ۵۱٪ از نرخ هش شبکه (که مجموع کل قدرت محاسباتی اختصاص‌یافته به استخراج است) را کنترل کند، امکان فساد در صحت دفتر کل را به دست می‌آورد. این می‌تواند شامل توانایی دوبار خرج کردن وجوه و مسدود کردن تراکنش‌های ورودی در هر زمان باشد.
با این حال، احتمال وقوع حمله ۵۱٪ با رشد اندازه شبکه کاهش می‌یابد. هرچه تعداد داوطلبانی که به استخراج بیت‌کوین متعهد هستند بیشتر باشد، نرخ هش افزایش می‌یابد. این امر به این معناست که عاملان مخرب باید مقدار بسیار بیشتری از توان محاسباتی را برای تسلط بر شبکه تأمین کنند. در شرایط فعلی، هزینه اجرای چنین حمله‌ای علیه بیت‌کوین بسیار هنگفت خواهد بود.
فناوری بلاکچین و امنیت
یکی از ارکان اصلی پشتوانه بیت‌کوین، فناوری بلاکچین است. بلاکچین یک فناوری توزیع‌شده است که به‌طور امن و شفاف تراکنش‌ها را ثبت می‌کند. هر تراکنش بیت‌کوین در یک بلاک ثبت می‌شود و این بلاک‌ها به‌طور زنجیره‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند تا یک تاریخچه نامشهود از تمامی تراکنش‌ها ایجاد کنند. این سیستم نه تنها امنیت را تضمین می‌کند، بلکه باعث می‌شود که هیچ‌کس نتواند به‌طور غیرمجاز تراکنش‌ها را تغییر دهد یا جعل کند.
این امنیت و شفافیت باعث شده است که بیت‌کوین بتواند در دنیای مالی دیجیتال و در تعاملات مالی بین‌المللی اعتماد کاربران را جلب کند. برای مثال، بیت‌کوین برخلاف سیستم‌های متمرکز بانک‌ها و نهادهای دولتی، هیچ‌گونه واسطه‌ای ندارد و تمامی تراکنش‌ها به‌طور مستقیم بین کاربران انجام می‌شود.
برخی از کارشناسان امنیتی بر این باورند که شبکه بیت‌کوین به‌دلیل ویژگی‌های غیرمتمرکز بودن و استفاده از رمزنگاری پیشرفته، یکی از امن‌ترین سیستم‌های مالی جهان است. این ویژگی باعث می‌شود که ارز دیجیتال بیت‌کوین حتی در صورت بروز بحران‌های اقتصادی و حملات سایبری به‌طور مستقل و مقاوم باقی بماند.
جمع بندی
بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و بدون پشتوانه فیزیکی است. پشتوانه بیت کوین و ارزش آن از اعتماد کاربران، کمیابی، امنیت شبکه و پذیرش جهانی ناشی می‌شود. برخلاف ارزهای سنتی که تحت نظارت بانک‌های مرکزی قرار دارند، بیت‌کوین توسط یک شبکه غیرمتمرکز از نودها و ماینرها مدیریت می‌شود و فناوری بلاکچین امنیت و شفافیت آن را تضمین می‌کند.
در نهایت، بیت‌کوین یک نوآوری بزرگ در دنیای مالی است که به کاربران امکان می‌دهد کنترل کامل بر دارایی‌های خود داشته باشند و بدون نیاز به نهادهای واسطه، تراکنش‌های خود را انجام دهند. با افزایش پذیرش این ارز دیجیتال و تقویت زیرساخت‌های فناوری، می‌توان آینده‌ای روشن برای بیت‌کوین و سیستم‌های مالی غیرمتمرکز متصور شد.
