شبکه توزیع محتوا (CDN) یکی از مؤثرترین فناوری‌ها برای بهبود سرعت بارگذاری سایت، ارتقاء تجربه کاربری و تقویت سئو است. CDN با کش کردن محتوا در سرورهای نزدیک به کاربران، تأخیر (Latency) را کاهش داده و بار سرور اصلی را سبک می‌کند؛ این کار به‌ویژه برای سایت‌های پربازدید یا بین‌المللی حیاتی است. علاوه بر این، بسیاری از CDNها از ویژگی‌های امنیتی مانند گواهی SSL رایگان و محافظت در برابر حملات DDoS برخوردارند که به امنیت و اعتماد کاربر کمک می‌کند. اما تمام این مزایا با هزینه همراه نیستند؛ نسخه‌های CDN رایگان راه‌حل مناسبی برای سایت‌های کوچک، استارتاپ‌ها یا تولیدکنندگان محتوا هستند. CDN رایگان با هدف کاهش هزینه‌های زیرساختی، دسترسی به امکانات پایه را ممکن می‌سازند و اجازه می‌دهند بدون سرمایه‌گذاری اولیه، از مزایای این CDNها بهره‌مند شوید.
CDN چیست و چگونه کار می‌کند؟
شبکه توزیع محتوا (CDN) سیستمی از سرورهای توزیع‌شده است که محتوا را در نقاط مختلف جغرافیایی (Points of Presence یا PoP) ذخیره می‌کند. وقتی کاربری به سایت شما مراجعه می‌کند، CDN نزدیک‌ترین سرور را برای ارائه محتوا انتخاب می‌کند که منجر به کاهش تأخیر (Latency)، کاهش فشار بر سرور اصلی، بارگذاری سریع‌تر و تجربه کاربری بهتر می‌شود.
همچنین بسیاری از CDNها با استفاده از معماری‌هایی مانند Anycast، روتینگ هوشمند و کشینگ پیشرفته، عملکرد بالا و دسترسی پایدار را تضمین می‌کنند.
مزایای استفاده از CDN رایگان
استفاده از CDN، حتی نسخه رایگان آن، چندین مزیت قابل توجه دارد:
-
سرعت بارگذاری سایت افزایش می‌یابد: محتوا از نزدیک‌ترین سرورها به کاربر تحویل داده می‌شود.
-
مصرف پهنای باند کاهش می‌یابد: CDN به‌عنوان کش عمل کرده و بار سرور اصلی را کاهش می‌دهد.
-
افزایش امنیت: از طریق SSL رایگان و محافظت در برابر DDoS (مثلاً کلودفلر) امنیت سرور افزایش می‌یابد.
-
ارتقاء سئو و رتبه سایت: سایت‌هایی با HTTPS و بارگذاری سریع‌تر، بهتر توسط موتورهای جستجو ارزیابی می‌شوند.
-
صرفه‌جویی اقتصادی: برای استارتاپ‌ها یا سایت‌های کوچک، نسخه‌های CDN رایگان کمک بزرگی هستند.
برخی از بهترین ارائه دهندگان CDN رایگان
در ادامه به معرفی برخی از بهترین ارائه دهندگان CDN که دارای پلن‌های رایگان نیز هستند می‌پردازیم.
Cloudflare
Cloudflare در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین CDNهای جهان است و تقریباً ۱۹.۳٪ از وب‌سایت‌ها از خدمات امنیتی و محتوایی آن بهره می‌برند. پلن رایگان این سرویس شامل امکاناتی مانند محافظت پایه DDoS، SSL/TLS رایگان (با پشتیبانی از TLS 1.3)، DNS سریع و کشینگ جهانی است. کاربران و توسعه‌دهندگان، راه‌اندازی ساده و عملکرد مؤثر آن را تحسین می‌کنند؛ همچنین در طراحی سایت‌های وردپرسی استفاده از آن بسیار رایج است، چرا که تجربه نصب آسان و افزایش چشمگیر سرعت سایت را فراهم می‌آورد. با این حال، ویژگی‌های پیشرفته‌تر مانند WAF دقیق‌تر یا قابلیت‌های سفارشی بک‌اند تنها در پلن‌های پولی ارائه می‌شود.
این سرویس بیش از ۳۳۵ دیتاسنتر در سراسر دنیا دارد که همین باعث شده محتوای سایت شما را از نزدیک‌ترین سرور برای کاربران ارسال کند؛ در نتیجه تأخیر در بارگذاری کاهش و سرعت بارگذاری صفحات افزایش می‌یابد.
پلن رایگان Cloudflare امکانات متعددی دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان موارد زیر دانست:
- توزیع محتوا روی سرورهای مختلف به‌صورت متوازن
- کشینگ هوشمند برای کاهش بار سرور
- محافظت از سایت در برابر حملات DDoS
- افزایش امنیت با رمزگذاری اطلاعات بین کاربر و وب‌سایت بر اساس پروتکل SSL
- API قدرتمند
این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که Cloudflare، یکی از بهترین گزینه‌ها برای وب‌سایت‌های شخصی و وبلاگ‌ها باشد.
Gcore
Gcore از سریع‌ترین شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) است که ۱۸۰ نقطه حضور (PoP) در سراسر جهان دارد. این CDN بیش از ۲۰۰ ترابیت بر ثانیه (Tbps) ظرفیت دارد و به همین دلیل تأخیر در بارگذاری سایت را کاهش می‌دهد و از همه مهم‌تر اینکه باعث می‌شود سایت شما همواره در دسترس کاربران باشد. میانگین تأخیر این سرویس تنها ۳۰ میلی‌ثانیه است. پلن رایگان Gcore امکانات زیادی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- ۱ ترابایت ترافیک ماهانه رایگان
- پشتیبانی از HTTP/3 برای تأمین ارتباط سریع‌تر و بهینه‌تر
- رمزگذاری اطلاعات بین کاربر و وب‌سایت بر اساس پروتکل SSL
- محافظت در برابر حملات DDoS
- فایروال برای برنامه‌های تحت وب (WAF)
- دسترسی به ابزار مشاهده لاگ‌ها
با توجه به این ویژگی‌ها می‌توان این‌گونه گفت که این CDN رایگان بهترین کاربرد را در موارد زیر دارد:
- وب‌سایت فروشگاه‌های آنلاین (E-commerce)
- بازی‌های آنلاین (Gaming)
- پخش ویدئو و استریمینگ (Video Streaming)
از مزایای مهم این CDN رایگان می‌توان به پخش بدون توقف ویدئوهای هنگام درخواست (VOD) و مشاهده لایو استریم‌هایی با کیفیت 4K و با تأخیری بین ۰.۵ تا ۴ ثانیه اشاره کرد.
Jetpack
Jetpack Site Accelerator یکی از بهترین ابزارهای بهینه‌سازی برای وب‌سایت‌های وردپرسی است. در این سرویس از شبکه توزیع محتوای Jetpack استفاده می‌شود تا تصاویر و فایل‌های استاتیک (مانند CSS و JavaScript) سایت شما را از طریق سرورهای پرسرعت (و نه سرور سایت) در اختیار کاربران قرار دهد. در نتیجه بار سرور کاهش و سرعت بارگذاری صفحات سایت افزایش می‌یابد.
برای فعال‌سازی Site Accelerator کافی است وارد داشبورد وردپرس شوید و سپس به ترتیب گزینه‌های Jetpack ، Settings و Performance را انتخاب و در نهایت گزینه Site Accelerator را فعال کنید.
از جمله مزایای مهم Jetpack Site Accelerator می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش زمان لود تصاویر و فایل‌های استاتیک با بارگذاری سریع‌تر صفحات
- کاهش مصرف پهنای باند سرور سایت
- سازگار با سایت‌های وردپرسی
با توجه به مزایایی که این CDN رایگان دارد، می‌توان آن را یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راهکارها برای افزایش سرعت سایت‌های وردپرسی و بهبود تجربه‌ی کاربری دانست.
Netlify Edge
Netlify Edge هم یکی دیگر از CDN های قدرتمند است که علاوه بر نمایش سریع محتوای سایت شما به کاربران، دسترسی به کل سایت یا اپلیکیشن شما را هم از طریق بیش از ۷۰ سرور در دنیا ممکن می‌کند. به همین خاطر است که سایت یا اپلیکیشن شما همواره عملکرد ثابتی خواهد داشت و کاربران در هر نقطه از جهان می‌توانند با سرعت زیاد از سایت شما استفاده کنند. پلن رایگان Netlify Edge ویژگی‌های قابل‌توجهی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- به‌روزرسانی آنی کش‌ها با هر تغییر در سایت (حذف پیچیدگی‌های مدیریت کش در CDNهای معمولی)
- ۹۹.۹۹٪ آپ‌تایم (Uptime)
- امکان ساخت و تست سایت در یک محیط یکپارچه
- ۱۰۰ گیگابایت پهنای باند ماهانه
- ۳۰۰ دقیقه بیلد رایگان در ماه
Netlify Edge از سریع‌ترین گزینه‌های در دسترس برای هاستینگ و توزیع محتوای یک سایت است و به همین دلیل به‌طور خاص مناسب دولوپرهایی است که می‌خواهند یک سایت یا اپلیکیشن را سریع طراحی و تست کنند.
Amazon CloudFront
Amazon CloudFront یک شبکه توزیع محتوای (CDN) سریع، امن و مقیاس‌پذیر است که موجب بهبود عملکرد سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها می‌شود. این CDN بیش از ۶۰۰ نقطه حضور جهانی دارد و به همین دلیل موجب افزایش سرعت بارگذاری سایت‌ها می‌شود. پلن رایگان CloudFront ویژگی‌های مهمی دارد که برخی از آن‌ها موارد زیر هستند:
- افزایش امنیت داخلی سایت به‌واسطه قابلیت‌هایی همچون رمزگذاری ترافیک، کنترل دسترسی
- محافظت در برابر DDoS با استفاده از AWS Shield Standard
- بهینه‌سازی عملکرد سایت با سرویس‌های AWS مانند S3 و EC2
- حفظ امنیت با یک فایروال تحت وب (AWS WAF)
- بهبود سرعت سایت با پشتیبانی از HTTPS، HTTP/2 و QUIC
- آنالیزهای لحظه‌ای (Real-time Analytics) برای کنترل ترافیک سایت و بررسی رفتار کاربران
- سفارشی‌سازی کش‌ها
- پشتیبانی از محتوای دینامیک و لایو استریم‌ها
- امکان انتقال۱ ترابایت داده در ماه
- امکان پردازش ۱۰ میلیون درخواست HTTP/HTTPS
- رمزگذاری ارتباطات بین وب‌سایت و کاربران با استفاده از پروتکل SSL
پلن رایگان این شبکه توزیع محتوا برای سایت‌های کوچک و پروژه‌های شخصی بسیار مناسب است.
CDNJS
CDNJS یک شبکه توزیع محتوای رایگان و متن‌باز است که به‌نوعی زیرمجموعه Cloudflare محسوب می‌شود. CDNJS به‌عنوان هاست برای فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت، فایل‌های CSS و دیگر منابع وب عمل می‌کند. دسترسی سریع به کتابخانه‌های معروفی مانند jQuery، Bootstrap و React؛ از جمله ویژگی‌های مهم این شبکه توزیع محتوا است. استفاده از CDNJS مزایای متعددی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- کاهش بار سرور و کاهش تأخیر بارگذاری سایت با استفاده از منابع موجود در CDN
- بهبود عملکرد سایت به دلیل توزیع منابع از سرورهای مختلف و نزدیک به کاربران
بااین‌حال این شبکه توزیع محتوا مزایای دیگری هم دارد که به‌طور خاص برای دولوپرها مفید هستند:
- دسترسی به هزاران کتابخانه و فریم‌ورک
- متن‌باز بودن و دسترسی بدون محدودیت به منابع
- بهینه‌سازی پروژه‌ها
- امنیت بالا در هنگام بارگذاری منابع
اگر به دنبال یک راهکار ساده و کارآمد برای کاهش بار سرور، افزایش سرعت بارگذاری و استفاده از کتابخانه‌های پرکاربرد جاوا اسکریپت و CSS هستید، CDNJS قطعا یکی از بهترین‌ها است.
Shift8 CDN
Shift8 CDN یکی دیگر از سرویس‌های CDN رایگان است که عملکرد وب‌سایت‌ها را با توزیع منابع استاتیک مانند تصاویر، CSS و JavaScript در شبکه‌ای از سرورهای جهانی بهبود می‌دهد. Shift8 CDN در حال حاضر سرورهایی در مناطق مختلف از جمله ایالات‌متحده، کانادا، اروپا، آسیا و اقیانوسیه و آمریکای لاتین دارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این CDN رایگان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود عملکرد وب‌سایت با توزیع منابع استاتیک در شبکه‌ای از سرورها
- ۱ ترابایت پهنای باند رایگان در ماه
- سازگاری با پلتفرم‌های محبوب مدیریت محتوا مانند WordPress، Laravel و Drupal
jsDelivr
jsDelivr یک CDN رایگانِ سریع و متن‌باز است که به دولوپرها کمک می‌کند تا کتابخانه‌های جاوا اسکریپت، فریم‌ورک‌های CSS، فونت‌ها و دیگر منابع استاتیک را در اختیاران کاربران قرار دهند. این سرویس از npm، GitHub و افزونه‌های وردپرس پشتیبانی می‌کند و این یعنی دولوپرها می‌توانند خیلی ساده منابع مورد نیاز پروژه‌های خود را (مثل کتابخانه‌های جاوا اسکریپت، فایل‌های CSS و فونت‌ها) از پلتفرم‌هایی مانند npm، GitHub و وردپرس دریافت و در پروژه‌های خود استفاده کنند.
- jsDelivr ویژگی‌های مهمی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- jsDelivr از چندین شرکت معتبر CDN مثل Cloudflare، Fastly ،Gcore و BunnyCDN برای ارائه خدمات خود استفاده می‌کند تا دسترس‌پذیری و سرعت سایت‌ها را افزایش دهد.
- jsDelivr پهنای باند نامحدودی دارد و به همین دلیل می‌توانید چندین فایل را در یک درخواست HTTP بارگذاری کنید.
- jsDelivr ترافیک را به‌طور هوشمند بین سرورها توزیع می‌کند تا هیچ سروری بیش‌ازحد بارگذاری نشود و همه سرورها بتوانند عملکرد خوبی داشته باشند.
- اگر تغییری در فایل‌های سایت اعمال کنید، jsDelivr به‌سرعت کش (Cache) را پاک و از نسخه جدید فایل‌ها استفاده می‌کند.
- jsDelivr بیش از 540 نقطه حضور در دنیا دارد که همین باعث شده سایت‌ها عملکرد قابل‌قبول و سرعت بالایی در سراسر دنیا داشته باشند.
jsDelivr اگرچه یک CDN رایگان، سریع و امن است، اما با توجه به ویژگی‌های گفته شده، یکی از قدرتمندترین شبکه‌های توزیع محتوا به‌حساب می‌آید.
جمع‌بندی
استفاده از شبکه توزیع محتوا (CDN) تأثیر زیادی در بهبود عملکرد، سرعت بارگذاری و امنیت وب‌سایت شما دارد. در این مقاله، ۸ مورد از بهترین CDN های رایگان را معرفی کردیم که به لطف سرورهای متعددی که در نقاط مختلف جهان دارند، موجب کاهش تأخیر در لود شدن سایت و بهبود تجربه کاربری می‌شوند. از ویژگی‌های مهم یک CDN رایگان می‌توان به کاهش بار سرور، حفاظت در برابر حملات DDoS، بهبود امنیت از طریق رمزگذاری و پشتیبانی از محتوای دینامیک اشاره کرد. از Cloudflare و Gcore گرفته تا Jetpack و jsDelivr؛ هرکدام از این سرویس‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند که می‌توانند بسته به نوع وب‌سایت شما، گزینه مناسبی باشند. نکته آخر اینکه انتخاب بهترین CDN کاملاً به نیاز و نوع سایت شما بستگی دارد.
سؤالات متداول
۱. CDN چیست و چرا استفاده از آن برای سایت مهم است؟
CDN یا شبکه توزیع محتوا، یک سیستم متشکل از سرورهای پراکنده در نقاط مختلف جهان است که از آن برای توزیع سریع‌تر محتوای سایت استفاده می‌شود. این سرویس باعث کاهش تأخیر، افزایش سرعت بارگذاری صفحات و بهبود تجربه کاربری می‌شود. با استفاده از CDN، محتوای سایت شما از نزدیک‌ترین سرور به کاربر بارگذاری می‌شود که این امر باعث کاهش زمان بارگذاری و افزایش سرعت می‌شود.
۲. آیا استفاده از CDN برای وب‌سایت‌های کوچک هم مفید است؟
بله. سرویس‌های رایگان CDN مانند Cloudflare، Gcore و Jetpack برای وب‌سایت‌های شخصی و کوچک بسیار مناسب هستند. این سرویس‌ها باعث کاهش بار سرور، افزایش سرعت بارگذاری و حفاظت در برابر حملات DDoS کمی شوند که حتی برای سایت‌های کوچک هم اهمیت زیادی دارند.
۳. آیا تمامی CDNهای رایگان ویژگی‌های مشابهی دارند؟
خیر، هر CDN ویژگی‌های خاص خود را دارد. Cloudflare امنیت بالاتری دارد و از وب‌سایت‌ها در برابر حملات DDoS محافظت می‌کند. Jetpack برای سایت‌های وردپرسی بهینه‌سازی شده و Gcore به دلیل ظرفیت بالا و پشتیبانی از HTTP/3 برای تجارت الکترونیک و پخش ویدئو مناسب است.
