با افزایش نیاز به امنیت اطلاعات و با افزایش حملات سایبری و حملات به داده‌های شخصی و سازمانی، نیاز به ابزارهایی که از اطلاعات کاربران محافظت کنند، ضروری است. یکی از قدرتمندترین ابزارهای موجود برای تأمین این امنیت در سیستم‌های ویندوز، بیت لاکر (BitLocker) است. بیت لاکر با رمزگذاری کامل دیسک، از دسترسی غیرمجاز به داده‌ها جلوگیری کرده و سطح بالایی از امنیت را فراهم می‌کند. این ابزار از زمان معرفی خود تاکنون، به بخش جدایی‌ناپذیری از سیستم‌عامل ویندوز تبدیل شده و به کاربران اطمینان می‌دهد که حتی در صورت سرقت یا از دست رفتن دستگاه، اطلاعاتشان ایمن باقی می‌ماند. در این مطلب به بررسی این موضوع می‌‌پردازیم که بیت لاکر چیست، چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه از آن در ویندوز استفاده کنیم.
بیت لاکر چیست و چگونه کار می‌کند؟
بیت‌لاکر فرآیند بوت شدن (راه‌اندازی) را در کامپیوترهای ویندوزی ایمن می‌کند. این ابزار از یک تراشه امنیتی به نام ماژول پلتفرم مورد اعتماد (TPM) که روی مادربرد کامپیوتر قرار دارد، برای محافظت از داده‌های کاربر استفاده می‌کند. TPM کلیدهای رمزگذاری را در محلی که کاربر انتخاب می‌کند، مانند حساب ابری او، ذخیره می‌کند.
TPM و بیت‌لاکر با یکدیگر کار می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که کامپیوتر شما در حالت آفلاین دستکاری نشده است. حتی اگر کسی دیسک سخت شما را جدا کند، قادر به رمزگشایی داده‌ها نخواهد بود. با این حال، حتی در صورت استفاده از TPM، بیت‌لاکر نیازمند احراز هویت اضافی کاربر است تا به درایو رمزگذاری‌شده دسترسی دهد. این ابزار از کاربر می‌خواهد که شناسه شخصی (PIN) خود را وارد کند یا از کلید راه‌اندازی ذخیره‌شده روی یک دستگاه قابل جابه‌جایی مانند USB استفاده کند.
تنها پس از احراز هویت موفق، سیستم‌عامل از حالت خواب (Hibernation) خارج می‌شود. برخی دستگاه‌ها تراشه TPM ندارند یا آن را فعال نکرده‌اند.
در چنین شرایطی، کامپیوترها همچنان می‌توانند برای محافظت از درایوهای سیستم‌عامل ویندوز خود از بیت‌لاکر استفاده کنند. این پیاده‌سازی، اما، نیازمند داشتن یک کلید راه‌اندازی یا یک رمز عبور است.
ابزارهای مهم مدیریت بیت لاکر چیست؟
دو ابزار مهم برای مدیریت بیت‌لاکر وجود دارند:
ابزار نمایش رمز عبور بازیابی بیت‌لاکر (BitLocker Recovery Password Viewer):
این ابزار به طور خاص برای مدیران در محیط Active Directory Domain Services (AD DS) طراحی شده است و به آنها کمک می‌کند رمزهای بازیابی ذخیره‌شده را پیدا کنند.
ابزارهای رمزگذاری درایو بیت‌لاکر (BitLocker Drive Encryption Tools):
این مجموعه‌ای از ابزارهای خط فرمان است که همراه با ویندوز ارائه می‌شود. مدیران و کاربران پیشرفته از این ابزارها برای بازیابی اطلاعات در مواقع بحرانی استفاده می‌کنند.
ویژگی‌های کلیدی بیت لاکر چیست؟
بیت‌لاکر یک ابزار امنیتی قدرتمند برای دستگاه‌های ویندوزی است. ویژگی‌های زیر این نرم‌افزار را متمایز می‌کند:
رمزگذاری کامل دیسک
بیت‌لاکر می‌تواند کل دیسک سخت را رمزگذاری کند. این یعنی تمامی داده‌های موجود روی دیسک یک کامپیوتر، از جمله سیستم‌عامل، برنامه‌ها و فایل‌های کاربر، محافظت می‌شوند.
روش‌های تأیید هویت چندمرحله‌ای
این ابزار از روش‌های مختلفی برای تأیید هویت کاربر قبل از دسترسی به داده‌های رمزگذاری‌شده پشتیبانی می‌کند. این روش‌ها شامل رمز عبور، کارت‌های هوشمند و کلیدهای USB می‌شوند. استفاده از چندین روش تأیید هویت، لایه‌های امنیتی بیشتری اضافه می‌کند.
کلیدهای بازیابی
هنگام تنظیم بیت‌لاکر، یک کلید بازیابی تولید می‌شود. کاربران می‌توانند در صورت فراموشی رمز عبور یا گم کردن دستگاه تأیید هویت، با استفاده از این کلید به داده‌های رمزگذاری‌شده دسترسی پیدا کنند.
یکپارچگی با Active Directory
بیت‌لاکر می‌تواند با Active Directory که یک سرویس دایرکتوری مورد استفاده در شبکه‌های ویندوزی است، یکپارچه شود. این یکپارچگی به مدیران امکان می‌دهد سیاست‌های رمزگذاری را به‌صورت مرکزی در شبکه‌ای از کامپیوترها مدیریت کنند.
رمزگذاری مبتنی بر سخت‌افزار
بسیاری از اجزای سخت‌افزاری مدرن، مانند واحد پردازش مرکزی (CPU) و دیسک‌های ذخیره‌سازی، قابلیت رمزگذاری داخلی دارند. بیت‌لاکر می‌تواند از این قابلیت‌های رمزگذاری سخت‌افزاری استفاده کند تا عملکرد را بهبود بخشد.
سازگاری
این ابزار برای کار با طیف گسترده‌ای از سخت‌افزارها، از جمله دستگاه‌های ویندوزی طراحی شده است. کاربران می‌توانند داده‌های خود را رمزگذاری کنند، صرف‌نظر از نوع کامپیوتری که استفاده می‌کنند، به شرط آنکه الزامات سیستم را برآورده کند.
الزامات سیستم برای استفاده از بیت‌لاکر
برای استفاده از بیت‌لاکر، سیستم شما باید شرایط زیر را داشته باشد:
- یک کامپیوتر یا سرور مجازی ارزان با سیستم‌عامل ویندوز
- تراشه TPM نسخه 1.2 یا بالاتر
- کلید راه‌اندازی USB
- فریمور مادربرد در حالت UEFI
- BIOS با قابلیت‌های امنیتی و پشتیبانی UEFI
همچنین، باید اطمینان حاصل کنید که پارتیشن‌بندی دیسک و فضای کافی برای ذخیره فایل‌های بوت و گواهی‌های رمزگذاری وجود دارد. علاوه بر این، کاربر باید دارای دسترسی ادمین باشد تا بتواند بیت لاکر را فعال کرده و تنظیمات آن را مدیریت کند.
چگونه بیت‌لاکر را در ویندوز فعال کنیم؟
فرآیند رمزگذاری دیسک با بیت‌لاکر ساده است. اگر کامپیوتر ویندوزی یا سرور مجازی ویندوز شما الزامات بالا را دارد، مراحل زیر را دنبال کنید:
ابتدا استارت ویندوز را باز کنید و عبارت Bitlocker را در آن سرچ کنید.
در نتایج سرچ باید گزینه‌ای به نام Manage BitLocker را مشاهده کنید. بر روی Manage Bitlocker کلیک کنید.
در صفحه باز شده در زیر بخش Operating System Drive بر روی گزینه Turn BitLocker On را انتخاب کنید.
زمانی که بیت لاکر را فعال می‌کنید ویندوز شروع به جستجو در تنظیمات سیستم می‌کند. در این جا شما نیاز به ایجاد یک passcode یا کد عبور دارید.
این مورد از اهیمت زیادی برخوردار است زیرا هر بار که شما نیاز به دسترسی به کامپیوتر یا درایو مورد نظرتان داشته باشید، نیاز به تایید این کد خواهید داشت.
اکنون نیاز به ایجاد یک کلید ریکاوری یا Recovery Key دارید. به این منظور باید تنظیمات recovery key را انجام دهید. به این منظور باید گزینه Save to a file را انتخاب کنید و کلید ریکاوری خود را در یک removable device مانند یک فلش ذخیره نمایید.
سپس از شما خواسته می‌شود تا سطح رمزگذاری مورد نیاز خود را انتخاب کنید. می‌توانید هر یک از گزینه‌های موجود From the disk space only یا Encrypt Entire Drive را انتخاب کنید. در صورت انتخاب گزینه entire drive ممکن است این فرایند کمی بیش‌تر طول بکشد.
بر روی گزینه Next کلیک کنید. در این مرحله نیاز است تا کامپیوتر خود را ریستارت کنید و بیت‌لاکر شروع به رمزنگاری داده‌هایی که در مراحل قبل انتخاب کرده بودید، می‌کند.
توجه داشته باشید در صورتی که قصد رمزگشایی داده‌ها و غیرفعال کردن بیت لاکر را داشته باشید نیاز است مجددا عبارت Manage Bitlocker را در سرچ ویندوز جستجو کنید و گزینه Turn off Bitlocker را انتخاب نمایید.
با انجام این کار، فرایند رمزگشایی داده‌ها شروع می‌شود.
کلید ریکاوری یا Recovery Key در بیت لاکر چیست؟
کلید بازیابی بیت‌لاکر یک رمز عبور 48 رقمی و منحصربه‌فرد است که مانند یک کلید اصلی عمل می‌کند. این کلید به شما امکان می‌دهد در صورت فراموشی PIN، رمز عبور، گم شدن کلید راه‌اندازی یا بروز مشکلات در TPM، به فایل‌های رمزگذاری‌شده خود دسترسی پیدا کنید.
چگونگی پیدا کردن کلید بازیابی BitLocker
چند مکان وجود دارد که بسته به انتخاب شما هنگام راه‌اندازی، می‌توانید کلید بازیابی خود را از آنجا پیدا کنید:
حساب مایکروسافت شما
اگر BitLocker را روی دستگاه شخصی ویندوز خود با استفاده از حساب مایکروسافت فعال کرده‌اید، به احتمال زیاد می‌توانید کلید بازیابی خود را از آنجا بازیابی کنید.
نسخه چاپی
ممکن است هنگام فعال‌سازی نرم‌افزار، یک نسخه چاپی از کلید بازیابی تهیه کرده باشید. محل نگهداری مدارک مهم مربوط به کامپیوتر را بررسی کنید.
درایو فلش USB
کاربرانی که هنگام فعال‌سازی این قابلیت، کلید بازیابی را روی یک درایو فلش USB ذخیره کرده‌اند، می‌توانند رمز عبور را از همان درایو بازیابی کنند. فقط درایو USB را به کامپیوتر وصل کنید و فایل کلید بازیابی را باز کنید.
ذخیره‌سازی ابری
سرویس‌های ذخیره‌سازی آنلاین مانند OneDrive، Dropbox یا Google Drive را بررسی کنید تا ببینید آیا فایل کلید بازیابی را در آنجا ذخیره کرده‌اید.
دایرکتوری فعال ویندوز
اگر کامپیوتر شما بخشی از یک دامنه Active Directory باشد، ممکن است کلید بازیابی در Active Directory ذخیره شده باشد. در این صورت، مدیر سیستم شما می‌تواند به شما در بازیابی آن کمک کند.
