ابزار Matomo؛ جایگزین متن ‌باز برای Google Analytics

ابزار Matomo یکی از مهم‌ترین راهکارهای متن‌باز برای آنالیز ترافیک وب‌سایت‌ است که با رویکرد احترام به حریم خصوصی کاربران طراحی شده. در شرایطی که نگرانی‌ها درباره مالکیت داده‌ها و محدودیت‌های سرویس‌هایی مانند Google Analytics افزایش یافته، استفاده از ابزار matomo برای بسیاری از کسب‌وکارها به یک انتخاب استراتژیک تبدیل شده است. در این مقاله ابتدا بررسی می‌کنیم که ابزار matomo دقیقا چیست، چه قابلیت‌هایی دارد، و چرا نصب آن روی سرور شخصی می‌تواند به حفظ امنیت و استقلال داده‌ها کمک کند. همچنین تفاوت آن با گوگل آنالیتیکس را بررسی خواهیم کرد.

ابزار Matomo چیست؟

Matomo  (که در گذشته با نام Piwik شناخته می‌شد) یک ابزار آنالیتیکس متن‌باز و قابل نصب روی سرور شخصی است که به کاربران این امکان را می‌دهد داده‌های ترافیک وب‌سایت خود را بدون واسطه، روی سرور اختصاصی خود ذخیره کنند. برخلاف Google Analytics که داده‌ها را روی سرورهای گوگل نگهداری می‌کند، در سرور ماتومو همه اطلاعات تحت مالکیت کامل شما باقی می‌مانند.

این موضوع مخصوصا برای کسب‌وکارهایی که در حوزه‌هایی با مقررات سختگیرانه (مثل GDPR در اروپا) فعالیت می‌کنند اهمیت دارد. ماتومو علاوه بر آنالیز بازدیدکنندگان، قابلیت‌هایی مانند نقشه حرارتی، ردیابی رفتار کاربران، گزارش‌های real-time و ماژول‌های توسعه‌پذیر را هم ارائه می‌دهد.

برخی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این ابزار:

• مالکیت کامل داده‌ها (Data ownership)
• قابلیت نصب روی سرور شخصی یا خرید  VPS
• حذف وابستگی به سرویس‌هایی مانند  Google Analytics
• حفظ حریم خصوصی کاربران
• پشتیبانی از افزونه‌های حرفه‌ای مثل تحلیل کمپین، سئو، فرم ویدئو و…

بنابراین اگر به دنبال ابزاری هستید که شما را از مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس نجات دهد و استقلال کامل در تحلیل داده‌ها به شما بدهد، نصب Matomo روی سرور مجازی لینوکس و راه اندازی این ابزار می‌تواند راهکاری ایده‌آل باشد.

تاریخچه Matomo

پروژه Matomo در سال ۲۰۰۷ آغاز شد؛ هنگامی که Matthieu Aubry به همراه تیمی کوچک از توسعه‌دهندگان متن‌باز تصمیم گرفتند یک ابزار تحلیلی مستقل طراحی کنند تا جایگزینی برای سرویس‌های آنالیتیکس تحت مالکیت شرکت‌های بزرگ باشد.  نتیجه این تلاش‌ها تولد پروژه‌ای به نام Piwik بود که بعدها با نام Matomo شناخته شد. هدف اصلی این ابزار، فراهم‌کردن بستری برای تحلیل داده‌ها بدون وابستگی به پلتفرم‌هایی نظیر Google Analytics و با حفظ کامل حریم خصوصی کاربران بود.

در سال ۲۰۰۸ اولین نسخه عمومی منتشر شد. این نسخه پایه‌گذار مسیر رشد تدریجی ابزار matomo شد. در همان سال‌ها قابلیت‌هایی مانند API انعطاف‌پذیر، رابط کاربری مدرن، گزارش‌های قابل شخصی‌سازی و ساختار ماژولار برای افزودن امکانات جدید به پلتفرم اضافه شدند. این توسعه مستمر باعث شد تا ابزار matomo به‌سرعت جای خود را در بین تحلیل‌گران وب و مدیران سایت باز کند.

در سال ۲۰۱۰ ابزار matomo به نقطه عطفی مهم رسید و اولین نسخه رسمی ۱.۰ منتشر شد. در ادامه، قابلیت‌هایی نظیر تحلیل تجارت الکترونیک، کوکی‌های شخصی‌سازی‌شده، تنظیمات حریم خصوصی دقیق و پشتیبانی از بیش از ۵۰ زبان مختلف به این ابزار افزوده شد. کاربران توانستند آن را روی سرورهای خود نصب کرده و از قابلیت‌هایی مانند نقشه‌های حرارتی، پیگیری اهداف و تحلیل رفتار بازدیدکنندگان بهره‌مند شوند.

در ژانویه ۲۰۱۸ پروژه رسما به نام جدید Matomo تغییر یافت؛ تغییری که نشان‌دهنده بلوغ پلتفرم و تمرکز جدی‌تر بر مسائل امنیت داده و شفافیت بود. این تغییر موجب شد تا بسیاری از کاربران، به‌ویژه شرکت‌ها و سازمان‌های اروپایی که به رعایت مقررات GDPR اهمیت می‌دهند، تمایل بیشتری به راه‌اندازی Matomo روی سرورهای اختصاصی خود پیدا کنند.

در سال‌های اخیر، نسخه‌های جدیدی از ابزار matomo با امکانات گسترده‌تری عرضه شده‌اند. نسخه ۴.۰ با بهینه‌سازی عملکرد و قابلیت‌های جدید در زمینه تحلیل و سازگاری با مقررات حریم خصوصی منتشر شد. نسخه ۵ نیز در سال ۲۰۲۳ وارد مرحله بتا شد. در همین زمان، Matomo توانست بیش از ۱.۴ میلیون وب‌سایت در سراسر جهان را به عنوان کاربر فعال جذب کند. این رشد قابل توجه، نتیجه تلاش بی‌وقفه تیم توسعه‌دهنده برای حفظ استقلال داده‌ها، قابلیت نصب روی سرور ماتومو و رهایی از نگرانی‌هایی مانند مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس بوده است.

امروزه ابزار matomo نه‌تنها به‌عنوان جایگزینی برای Google Analytics شناخته می‌شود، بلکه برای بسیاری از کسب‌وکارها انتخاب اول است؛ به‌ویژه برای آن‌هایی که می‌خواهند از طریق خرید VPS و راه‌اندازی زیرساخت اختصاصی، کنترل کامل بر داده‌های تحلیلی خود داشته باشند.

ابزار Matomo چه کاربردهایی دارد؟

ابزار matomo یکی از کامل‌ترین پلتفرم‌های تحلیل داده برای وب‌سایت‌هاست که نه‌تنها اطلاعات مربوط به بازدیدکنندگان را جمع‌آوری می‌کند، بلکه به مدیران سایت این امکان را می‌دهد تا با تحلیل دقیق رفتار کاربران، عملکرد وب‌سایت خود را بهینه‌سازی کنند. برخلاف سرویس‌هایی مانند Google Analytics که داده‌ها را در اختیار خود نگه می‌دارند، در Matomo تمام اطلاعات روی سرور ماتومو ذخیره می‌شود؛ یعنی امنیت و مالکیت داده‌ها به‌طور کامل در دستان شماست.

در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای ابزار matomo اشاره می‌کنیم:

• تحلیل ترافیک وب‌سایت به‌صورت Real-Time: مشاهده تعداد بازدیدکننده‌ها، صفحات بازدید شده، منابع ورودی و موقعیت جغرافیایی کاربران به‌صورت لحظه‌ای.
• پیگیری اهداف و نرخ تبدیل (Conversion Goals): با تعریف اهدافی مانند پر کردن فرم، خرید محصول یا کلیک روی دکمه‌ها، قادر خواهید بود عملکرد قیف فروش را به‌دقت رصد کنید.
• تحلیل منابع ترافیک (Traffic Sources): بررسی اینکه کاربران از طریق موتورهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات پولی یا لینک مستقیم وارد سایت شما شده‌اند.
• نقشه‌های حرارتی (Heatmaps): یکی از ماژول‌های پیشرفته در ابزار matomo است که نشان می‌دهد کاربران در کدام نقاط صفحه کلیک کرده‌اند یا بیشترین تعامل را داشته‌اند.
• ردیابی رفتار کاربران (Session Recording): قابلیت ثبت حرکات کاربران در وب‌سایت، که ابزاری مؤثر برای تحلیل UX و بهینه‌سازی تجربه کاربری به شمار می‌رود.
• تحلیل کمپین‌ها: با استفاده از پارامترهای UTM می‌توان کمپین‌های بازاریابی را ردیابی و میزان اثربخشی آن‌ها را بررسی کرد.
• گزارش‌های پیشرفته و قابل تنظیم: می‌توانید داشبورد دلخواه خود را بسازید و گزارش‌ها را به‌صورت خودکار دریافت کنید.
• پشتیبانی از چند سایت و چند کاربر: اگر چند دامنه دارید یا می‌خواهید تیمی با دسترسی‌های متفاوت ایجاد کنید، نصب Matomo روی سرور این امکان را برایتان فراهم می‌کند.

از آنجا که این ابزار می‌تواند روی سرور شخصی یا خرید VPS نصب شود، هیچ محدودیتی از طرف ارائه‌دهنده ثالث وجود ندارد. این آزادی عمل، برای سازمان‌هایی که درگیر قوانین سختگیرانه حریم خصوصی هستند، بسیار مهم است.

همچنین اگر تاکنون به دلیل مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس بخشی از اطلاعات تحلیلی خود را از دست داده‌اید، با استفاده از Matomo می‌توانید مطمئن باشید که هیچ‌کدام از داده‌هایتان توسط سرویس‌دهنده‌های خارجی حذف یا سانسور نمی‌شود.

به‌طور خلاصه، ابزار matomo با ارائه قابلیت‌هایی مانند تحلیل رفتار، ردیابی دقیق کمپین‌ها، و ذخیره‌سازی امن داده‌ها، تبدیل به انتخابی جدی برای وب‌سایت‌هایی شده که می‌خواهند تحلیل حرفه‌ای داشته باشند و در عین حال استقلال کامل در مدیریت اطلاعات داشته باشند.

نحوه کار ماتومو به چه صورت است؟

ابزار matomo با نصب یک اسکریپت سبک در صفحات سایت، شروع به جمع‌آوری داده‌های کاربران می‌کند؛ داده‌هایی مانند مرورگر، موقعیت جغرافیایی، صفحات بازدیدشده، و زمان حضور در سایت. برخلاف سرویس‌هایی مانند گوگل آنالیتیکس، تمام اطلاعات جمع‌آوری‌شده مستقیماً روی سرور ماتومو ذخیره می‌شوند؛ یعنی هیچ انتقالی به سرورهای خارجی انجام نمی‌شود.

این داده‌ها در پایگاه داده‌ای مانند MySQL ذخیره شده و از طریق پنل مدیریتی قابل مشاهده و تحلیل هستند. داشبورد ابزار کاملاً قابل تنظیم است و گزارش‌هایی مثل نرخ پرش، مسیر کاربر، رفتار درون صفحه و کمپین‌ها را نمایش می‌دهد.

با نصب Matomo روی سرور یا استفاده از خرید VPS، کاربر می‌تواند بدون نگرانی از مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس، داده‌ها را در محیطی امن و اختصاصی نگهداری و تحلیل کند. همین استقلال، یکی از اصلی‌ترین دلایل انتخاب Matomo توسط کسب‌وکارهای حرفه‌ای است.

مقایسه Matomo و  Google Analytics

انتخاب میان ابزار Matomo و Google Analytics به نیازها، اولویت‌ها و سطح کنترلی که بر داده‌ها انتظار می‌رود، بستگی دارد. ادامه تفاوت‌های کلیدی این دو ابزار بررسی می‌شود:

مالکیت داده و حریم خصوصی

ابزار matomo در حالت self‑hosted به کاربران این امکان را می‌دهد که تمام داده‌ها روی سرور ماتومو محفوظ باقی بمانند و ۱۰۰٪ مالکیت آن‌ها در اختیار صاحب وب‌سایت باشد. برخلاف Google Analytics، تمامی داده‌ها به‌صورت محلی پردازش می‌شوند و هیچ‌گونه اطلاعاتی به سرورهای خارجی منتقل نمی‌گردد.

همچنین Matomo با امکاناتی مانند استفاده از کوکی‌های اول شخص، قابلیت DoNotTrack و حذف IP  پس از دوره کوتاه، به‌عنوان ابزاری سازگار با قوانین GDPR شناخته می‌شود.

کیفیت و دقت داده ‌ها

ابزار matomo هیچ نمونه‌برداری (sampling) از داده‌ها انجام نمی‌دهد؛ بنابراین آمار دقیق و کاملی ارائه می‌شود حتی برای سایت‌های با حجم بالا

در مقابل، Google Analytics در گزارش‌های پیشرفته و در سایت‌های پرترافیک از sampling استفاده کرده و ممکن است نقاط مهم گزارش را حذف یا تخمین کند.

امکانات منحصر به فرد

Matomo ابزارهای پیشرفته‌ای نظیر نقشه حرارتی (heatmaps)، ضبط جلسه (session recordings) و ویدئو آنالیتیکس را دارد که در Google Analytics وجود ندارد.

همچنین، پشتیبانی از A/B تست، تحلیل خودکار فرم‌ها و امکان ردیابی دقیق‌تر محتوا از جمله ویژگی‌های برجسته ماتومو به شمار می‌روند.

گزینه‌ های میزبانی و هزینه

Matomo  دو حالت دارد: نسخه On‑Premise رایگان برای نصب Matomo روی سرور و نسخه Cloud پولی با امکانات بیشتر و میزبانی امن.

Google Analytics رایگان است اما محدودیت‌هایی در تعداد کاربران، اهداف و داده دارد. برای حذف این محدودیت‌ها باید به نسخه GA360 ارتقا دهید که هزینه بسیار بالایی دارد (تا حدود ۱۳۰ هزار دلار در سال).

سهولت استفاده و پشتیبانی

Google Analytics رابط کاربری ساده‌تر، منابع آموزشی فراوان و پشتیبانی گسترده‌ای دارد، به‌ویژه برای کاربران جدید.

در مقابل، استفاده از Matomo به خرید VPS یا سرور اختصاصی نیاز دارد؛ نصب و مدیریت آن کمی تکنیکی است، اما انعطاف‌پذیری و کنترل بیشتری به کاربر می‌دهد.

جدول مقایسه:

ویژگی	ابزار Matomo	Google Analytics
مالکیت داده	کامل و بدون وابستگی به سرورهای خارجی	داده‌ها متعلق به گوگل است
دقت داده	بدون نمونه‌برداری، آمار دقیق	احتمال خطا در گزارش‌های پرکاربرد
امکانات تحلیلی	نقشه حرارتی، ضبط جلسات و ویدئو آنالیتیکس	تمرکز بر داده‌های پایه‌ای
گزینه میزبانی	نصب exclusive روی سرور و cloud پولی	فقط نسخه cloud عمومی
هزینه	On‑Premise رایگان، نسخه cloud مقرون‌به‌صرفه	رایگان ولی محدود، GA360 بسیار گران
سهولت نصب استفاده	نیاز به دانش فنی	بسیار کاربرپسند و آسان

اگر به دنبال سرور ماتومو هستید و می‌خواهید با نصب Matomo روی سرور کنترل کامل اطلاعات را داشته باشید، ابزار matomo یک جایگزین امن و مستقل برای Google Analytics است. این ابزار مخصوصا برای سازمان‌هایی که با قوانین GDPR سروکار دارند، پیشنهاد بسیار مناسبی که با کمک به حذف نگرانی از مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس، امنیت و استقلال تحلیل داده‌ها را تضمین می‌کند.

مزایای استفاده از ابزار  Matomo

ابزار matomo به عنوان یک تحلیل‌گر حریم‌محور، مزایای متعددی برای کسب‌وکارهایی دارد که به امنیت داده‌ها و دقت گزارش‌ها اهمیت می‌دهند. در ادامه، مهم‌ترین مزایای این پلتفرم آورده شده است:

حریم خصوصی و مالکیت ۱۰۰٪ داده

ابزار matomo متن‌باز است و امکان نصب روی سرور شخصی را دارد. این یعنی تمام داده‌های تحلیلی در اختیار کامل شماست و هیچ وابستگی به سرویس‌های خارجی وجود ندارد. برخلاف گوگل آنالیتیکس، نگرانی از بابت مسدود شدن حساب یا دسترسی غیرمجاز به داده‌ها وجود ندارد.

سازگار با GDPR، CCPA  و مقررات حریم خصوصی

Matomo  به فناوری‌هایی مانند ردیابی بدون کوکی، استفاده از کوکی‌های اول‌شخص، و ناشناس‌سازی IP مجهز است. این قابلیت‌ها آن را با مقررات سخت‌گیرانه‌ای مثل GDPR هماهنگ می‌سازد و حتی در برخی شرایط امکان تحلیل بدون نیاز به گرفتن رضایت کاربران را فراهم می‌کند.

ویژگی ‌های پیشرفته تحلیلی و همه‌ کاره

ابزار matomo امکانات پیشرفته‌ای از جمله نقشه‌های حرارتی، ضبط فعالیت کاربران، مدیریت تگ داخلی (Tag Manager)  و گزارش‌های قابل تنظیم را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این امکانات برای تیم‌های مارکتینگ،UX  و تصمیم‌گیری داده‌محور بسیار ارزشمند هستند و از بسیاری از ابزارهای رایگان فراتر می‌روند.

کنترل میزبانی و مقیاس ‌پذیری

با نصب Matomo روی سرور یا استفاده از خرید VPS، امکان مدیریت کامل زیرساخت تحلیلی خود را خواهید داشت. این ویژگی نه‌تنها امنیت بیشتری برای داده‌ها فراهم می‌کند، بلکه مقیاس‌پذیری بالایی نیز به‌همراه دارد و پاسخ‌گوی نیاز سازمان‌های کوچک تا بزرگ است.

امکانات و ویژگی‌ های اصلی ابزار  Matomo

ابزار matomo تنها به تحلیل ترافیک وب‌سایت محدود نمی‌شود، بلکه یک پلتفرم جامع با قابلیت‌های پیشرفته برای نظارت، تحلیل عملکرد، بهینه‌سازی رفتار کاربران و حفظ حریم خصوصی آن‌ها محسوب می‌شود. در ادامه با مهم‌ترین امکانات این پلتفرم آشنا می‌شویم:

1. خصیصه ‌های تحلیلی بازدیدکنندگان

در Matomo می‌توانید جزئیاتی مانند مرورگر، سیستم‌عامل، موقعیت جغرافیایی و صفحات بازدیدشده توسط کاربران را ردیابی کنید. ویژگی‌هایی مثل تحلیل رفتاری، ضبط جلسات کاربران، گروه‌بندی کاربری و پایش دقیق تعاملات به‌صورت کامل در اختیار شماست.

2. تحلیل کمپین، گزارش ‌های سفارشی و اهداف

با استفاده از Matomo می‌توانید کمپین‌های تبلیغاتی خود را ردیابی کنید، قیف تبدیل بسازید، اهداف تعریف کنید و گزارش‌های تحلیلی دلخواه خود را ایجاد نمایید. این ابزار امکان انتقال داده‌ها از Google Analytics را نیز فراهم می‌سازد.

3. ابزارهای بهینه ‌سازی تبدیل

Matomo  ابزارهایی مانند A/B تست، تحلیل فرم‌ها و آنالیز محتوای ویدیویی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این ابزارها به شما کمک می‌کنند نرخ تبدیل را بهبود دهید، رفتار کاربران در فرم‌ها و محتوای ویدیویی را تحلیل کنید و تجربه کاربری را بهینه سازید.

4. گزارش‌ دهی با Tag Manager و امکان  White Label

با Tag Manager داخلی Matomo می‌توانید بدون نیاز به کدنویسی، اسکریپت‌های ردیابی را مدیریت کنید. همچنین با قابلیت White Label می‌توان پنل کاربری را با برند دلخواه شخصی‌سازی کرده و آن را حرفه‌ای‌تر به تیم یا مشتریان ارائه داد.

5. ویژگی‌ های حریم خصوصی پیشرفته

ماتومو به مجموعه‌ای از قابلیت‌های پیشرفته برای حفظ حریم خصوصی مجهز شده است؛ از جمله ردیابی بدون استفاده از کوکی، پشتیبانی از کوکی‌های شخصی، مخفی‌سازی IP کاربران، رعایت گزینه DoNotTrack و انطباق کامل با مقرراتی مانند GDPR، CCPA، HIPAA  و دیگر استانداردهای قانونی.

6. افزونه‌ های قابل توسعه و ماژولار بودن

Matomo  بر پایه ساختاری افزونه‌محور توسعه یافته و این امکان را فراهم می‌کند تا از میان صدها افزونه موجود، ویژگی‌هایی مانند گزارش‌های سئو، نقشه‌های حرارتی، ضبط جلسات، یکپارچه‌سازی با وردپرس و بسیاری قابلیت دیگر را به آسانی فعال کنید. این انعطاف بالا، شخصی‌سازی کامل ابزار را متناسب با نیازهای شما ممکن می‌سازد.

هزینه استفاده از ابزار  Matomo

با انتخاب Matomo، دو گزینه میزبانی دارید: نسخه رایگان On Premise برای نصب روی سرور و نسخه پولی Cloud بدون نیاز به زیرساخت فنی.

نسخه On‑Premise (نصب Matomo روی سرور)

• این نسخه کاملاً رایگان است و بدون محدودیت تعداد بازدید یا اهداف ارائه می‌شود.
• فقط هزینه‌های فنی مانند سرور یا خرید VPS و مدیریت امنیت و بروزرسانی‌ باقی می‌ماند.
• برای سازمان‌هایی که می‌خواهند کنترل کامل داده ها و امنیت را در اختیار داشته باشند، گزینه‌ای ایده‌آل است.

نسخه Cloud (میزبانی توسط Matomo)

• نسخه Cloud هزینه‌ای بر اساس تعداد بازدید ماهانه دارد. قیمت‌ها از حدود ۲۳ دلار برای ۵۰,۰۰۰ بازدید شروع می‌شود و تا ۱۶۹۰۰ دلار ماهانه برای سایت‌های پر ترافیک ادامه دارد.
• امکانات اضافی مانند ثبت فعالیت، ابزارهای WooCommerce، Funnels، نقشه حرارتی، ضبط جلسه و گزارش SEO، با هزینه جداگانه (از حدود ۲۹ تا ۲۲۹ دلار در سال) قابل فعال‌سازی هستند.

نوع میزبانی	هزینه پایه	نیاز به پشتیبانی فنی	امکانات اضافی	مناسب برای …
On‑Premise	رایگان	بله	اختیاری	مالکیت کامل داده، استقلال کامل
Cloud	از ۲۳ دلار/ماه	خیر	شامل یا قابل خرید	ساده‌سازی مدیریت، بدون نیاز به سرور

اگر می‌خواهید بدون دغدغه از مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس و محدودیت‌های خدمات رایگان، تحلیل وب‌سایت دقیق و مستقلی داشته باشید، می‌توانید نسخه رایگان On‑Premise را روی سرور ماتومو نصب کنید یا با خرید VPS آن را اجرا نمایید. در عوض، نسخه Cloud برای مدیریت آسان‌تر و دسترسی به امکانات کامل، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.

نحوه نصب ابزار Matomo روی سرور

در این آموزش، نحوه نصب Matomo  روی سرور لینوکس اوبونتو 20.04 به‌صورت مرحله‌به‌مرحله شرح داده شده است.

پیش‌نیازها

قبل از شروع، مطمئن شوید که:

• یک سرور مجازی لینوکس یا سرور اختصاصی ایران با توزیع Ubuntu 20.04 در اختیار داشته باشید.
• یک کاربر غیر root با دسترسی sudo داشته باشید.
• سرور شما لازم است به نرم‌افزارهای  Apache ، MySQL و نسخه ۷.۴ یا بالاتر PHP مجهز شده باشد.

نصب بسته‌ های موردنیاز

ابتدا به سرور خود از طریق SSH و با یک کاربر غیر root که دسترسی sudo دارد، وارد شوید.

سپس لیست بسته‌های نرم‌افزاری را به‌روزرسانی کنید:

$ sudo apt update

به‌طور پیش‌فرض، در اوبونتو 20.04 نسخه ۷.۴ از PHP در دسترس و قابل استفاده است. برای اجرای ماتومو، باید مجموعه‌ای از ماژول‌های PHP و بسته‌های ضروری دیگر را نصب نمایید:

$ sudo apt install apache2 mysql-server php7.4 libapache2-mod-php7.4 php7.4-json php7.4-curl php7.4-mysql php7.4-xml php7.4-zip php7.4-intl php7.4-gd php7.4-cli php7.4-mbstring wget unzip -y

نصب  Matomo

آخرین نسخه Matomo را از سایت رسمی دانلود کنید:

$ wget https://builds.matomo.org/matomo-latest.zip

سپس دایرکتوری نصب را ایجاد نمایید:

$ sudo mkdir -p /var/www/matomo

فایل زیپ دانلودشده را استخراج کنید:

$ sudo unzip matomo-latest.zip

فایل‌های استخراج‌شده را به مسیر نصب منتقل کنید:

$ sudo mv matomo/* /var/www/matomo

مالکیت دایرکتوری نصب را به کاربر Apache واگذار کنید:

$ sudo chown -R www-data:www-data /var/www/matomo

و مجوزهای دسترسی را تنظیم کنید:

$ sudo chmod -R 755 /var/www/matomo

ایجاد پایگاه داده  Matomo

وارد محیط MySQL شوید (در صورت درخواست رمز، فقط Enter بزنید):

$ sudo mysql -u root -p

در محیط MySQL، دستورات زیر را وارد کنید:

CREATE DATABASE matomo;

CREATE USER 'matomouser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'StrongPassword';

GRANT ALL ON matomo.* TO 'matomouser'@'localhost' WITH GRANT OPTION;

FLUSH PRIVILEGES;

exit;

پیکربندی Apache برای  Matomo

فایل تنظیمات میزبان مجازی Apache را ایجاد کنید:

$ sudo nano /etc/apache2/sites-available/matomo.conf

سپس کد زیر را دقیقاً در فایل قرار دهید، ذخیره و ببندید:

<VirtualHost *:80>

 ServerAdmin admin@example.com

 ServerName example.com

 DocumentRoot /var/www/matomo/

     <Directory /var/www/matomo>

        DirectoryIndex index.php

        Options FollowSymLinks

        AllowOverride All

        Require all granted

     </Directory>

     <Files "console">

        Options None

        Require all denied

     </Files>

     <Directory /var/www/matomo/misc/user>

        Options None

        Require all granted

     </Directory>

     <Directory /var/www/matomo/misc>

        Options None

        Require all denied

     </Directory>

     <Directory /var/www/matomo/vendor>

        Options None

        Require all denied

     </Directory>

     ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/matomo_error.log

     CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/matomo_access.log combined

</VirtualHost>

برای اعمال تغییرات، ابتدا پیکربندی پیش‌فرض Apache را غیرفعال کرده و تنظیمات Matomo را فعال نمایید:

$ sudo a2dissite 000-default.conf

$ sudo a2ensite matomo.conf

$ sudo a2enmod rewrite

$ sudo systemctl restart apache2

دسترسی به رابط وب  Matomo

در مرورگر خود آدرس سرور را وارد کنید تا مراحل نصب گرافیکی Matomo آغاز شود.

مثال:

http://192.0.2.11/

در این رابط وب:

• اتصال به دیتابیس را تست می‌کنید.
• حساب کاربری مدیر ایجاد می‌شود.
• وب‌سایت اول اضافه می‌گردد.
• کد رهگیری برای جاسازی در سایت نمایش داده می‌شود.

آیا Matomo جایگزین مناسبی برای Google Analytics است؟

وقتی هدف شما تسلط کامل بر داده‌ها، صیانت از حریم خصوصی کاربران و بی‌نیازی از زیرساخت‌های وابسته باشد، Matomo بدون شک گزینه‌ای مطمئن و شایسته برای جایگزینی Google Analytics خواهد بود. این ابزار به شما امکان می‌دهد داده‌های تحلیلی را روی سرور شخصی یا سرور مجازی خود ذخیره کنید، به‌طوری‌که خطراتی مانند مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس به‌طور کامل از بین می‌رود.

Matomo  تمامی داده‌ها را به‌صورت کامل و بدون استفاده از نمونه‌برداری ذخیره می‌کند، از این رو آماری دقیق و جامع ارائه می‌دهد که برای تصمیم‌گیری‌های مهم کاملاً قابل اتکا هستند. از سوی دیگر، امکاناتی مانند نقشه حرارتی، ضبط رفتار کاربران و تحلیل تعاملی مخاطبان، همگی در یک محیط یکپارچه و بدون نیاز به افزونه‌های جداگانه در اختیار شماست؛ در حالی‌که برای دسترسی به چنین قابلیت‌هایی در Google Analytics، نیاز به ارتقای پرهزینه یا استفاده از ابزارهای جانبی خواهید داشت.

علاوه بر این، Matomo با بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند ردیابی بدون نیاز به کوکی، کوکی‌های اول‌شخص و انطباق کامل با قوانین حریم خصوصی مانند GDPR، CCPA  و HIPAA، گزینه‌ای مطمئن برای سازمان‌هایی است که به حفاظت از اطلاعات کاربران اهمیت ویژه‌ای می‌دهند.

جمع بندی

ابزار Matomo یک راهکار متن‌باز، قدرتمند و مستقل برای تحلیل وب است که با هدف حفظ حریم خصوصی کاربران، کنترل کامل داده‌ها و ارائه قابلیت‌های تحلیلی پیشرفته توسعه یافته و جایگزینی قابل اتکا برای Google Analytics  محسوب می‌شود. با قابلیت نصب روی سرور شخصی یا خرید VPS، دیگر نگرانی بابت مسدود شدن حساب‌ های گوگل آنالیتیکس یا ارسال داده‌ها به سرورهای خارجی وجود ندارد. امکاناتی مانند نقشه حرارتی، ضبط جلسات، A/B تست و سازگاری با GDPR،Matomo  را به انتخابی ایده‌آل برای کسب‌وکارهای حرفه‌ای تبدیل کرده است. اگر به دنبال آزادی، امنیت و دقت در تحلیل داده‌ها هستید، ماتومو بهترین گزینه است.