نصب جاوا در اوبونتو؛ پیش نیازها و مراحل!

جاوا یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی برجسته در جهان است و به گونه‌ای طراحی شده که کمترین وابستگی‌ها را داشته باشد. به همین دلیل نصب جاوا در اوبونتو این امکان را به توسعه‌دهندگان برنامه می‌دهد تا یک کد جاوای کامپایل شده بر روی هر پلتفرمی که جاوا را پشتیبانی می‌کند، اجرا شود.

شما می‌توانید بعد از نصب جاوا بر روی سرور مجازی لینوکس از آن برای ساختن هر چیزی، از اپلیکیشن‌های وب ساده گرفته تا نرم‌افزارهای پیشرفته‌تر استفاده کنید. اما چگونه می‌توانیم جاوا را بر روی لینوکس اوبونتو نصب کنیم؟ در این راهنما نحوه نصب جاوا در اوبونتو ۱۸.۰۴ را به شما آموزش می‌دهیم.

پیش‌نیازهای نصب جاوا روی اوبونتو

قبل از اینکه نصب جاوا روی اوبونتو را شروع کنید، مطمئن شوید که این پیش‌نیازها را دارید:

آشنایی با خط فرمان

شما باید با دستورات اساسی لینوکس و چگونگی استفاده از ترمینال اوبونتو آشنا باشید. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کنند تا فرایند نصب جاوا و مدیریت آن را راحت‌تر انجام دهید.

دسترسی به یک سرور اوبونتو

اگر از یک سرور مجازی استفاده می‌کنید، باید دسترسی مدیریتی با اختیارات sudo داشته باشید. برای داشتن سیستمی پایدارتر، پیشنهاد می‌کنیم از نسخه‌های جدیدتر اوبونتو مانند اوبونتو 22.04 LTS که پشتیبانی طولانی‌مدت دارند، استفاده کنید.

درک از کدنویسی جاوا

اگرچه برای نصب جاوا لازم نیست که برنامه‌نویس باشید، اما دانستن اصول اولیه کدنویسی جاوا برای کسانی که قصد دارند برنامه‌های مبتنی‌بر جاوا بسازند مفید است. جاوا یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب است و منابع زیادی برای یادگیری آن وجود دارد.

نحوه نصب جاوا در اوبونتو

در این قسمت به شما آموزش می‌دهیم که چطور جاوا را با استفاده از سرور مجازی روی لینوکس ابونتو نصب و تنظیم کنید:

 به‌روزرسانی فهرست بسته‌ها

برای نصب راحت‌تر جاوا، مطمئن شوید که سیستم اوبونتو شما به‌روز است. ابتدا با استفاده از یک برنامه SSH مانند PuTTY به‌صورت امن به سرور خود وارد شوید و با وارد کردن اطلاعات کاربری به سیستم دسترسی پیدا کنید.

برای تازه‌سازی اتصال سیستم‌تان به مخزن APT، فهرست بسته‌ها را به‌روز کنید:

sudo apt update

sudo apt upgrade

دستور sudo apt update با مخازن بسته ارتباط برقرار می‌کند تا آخرین لیست بسته‌های در دسترس و ورژن‌های آن‌ها را بدون نیاز به نصب یا ارتقاء نرم‌افزارها دریافت کند.

بعد از این، دستور sudo apt upgrade، به‌روزرسانی‌های در دسترس را نصب می‌کند که ممکن است شامل پچ‌های امنیتی و ورژن‌های بهبودیافته‌ بسته‌ها باشد، این کار امنیت و هماهنگی سیستم شما را تأمین می‌کند.

نصب JRE پیش‌فرض

اگر تمرکز اصلی شما روی اجرای برنامه‌های جاوا است، تنها به نصب محیط اجرایی جاوا (JRE) روی اوبونتو نیاز دارید. دستوری که باید اجرا کنید عبارت است از:

sudo apt install default-jre

این دستور که توسط پکیج منیجر APT اجرا می‌شود، نسخه پیش‌فرض JRE را نصب می‌کند. این نسخه به دلیل پایداری و پشتیبانی جامع‌اش در توزیع اوبونتو انتخاب شده است. نسخه پیش‌فرض JRE همچنین ماشین مجازی جاوا (JVM)، کلاس‌های اصلی و کتابخانه‌های پشتیبانی که برای اجرای برنامه‌های جاوا لازم هستند را شامل می‌شود.

نصب نسخه خاصی از جاوا (JDK)

برای کارهای توسعه نرم‌افزار، نصب مجموعه توسعه جاوا (JDK) در اوبونتو ضروری است. JDK شامل JRE و ابزارهای اصلی توسعه مثل کامپایلر جاوا (javac) و ابزار دیباگر است، که برای ساخت برنامه‌های جاوا لازم است.

نصب JDK پیش‌فرض

بسته OpenJDK به دلیل نصب آسان و لایسنس متن‌باز، برای اکثر نیازهای توسعه توصیه می‌شود. برای نصب نسخه پیش‌فرض JDK، از این دستور استفاده کنید:

sudo apt install default-jdk

سپس، برای نصب نسخه موردنظرتان از OpenJDK، مثلاً OpenJDK 11، از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt install openjdk-11-jdk

نصب Oracle JDK

اگر تمایل دارید به دلیل ویژگی‌های خاص یا سازگاری با برنامه‌های خاص از Oracle Java روی اوبونتو استفاده کنید، باید توجه داشته باشید که نصب آن به صورت دستی انجام می‌شود، چرا که نمی‌توان Oracle JDK را از طریق پکیج منیجر نصب کرد.

JDK 21 اوراکل تا به امروز، جدیدترین نسخه با پشتیبانی طولانی‌مدت از پلتفرم Java SE است. برای نصب Oracle JDK، این مراحل را دنبال کنید:

1. به صفحه دانلود اوراکل بروید و نسخه مناسب JDK برای اوبونتو (آرشیو فشرده x64) را پیدا کنید.
2. پس از قبول کردن توافق‌نامه لایسنس، فایل tar.gz. نسخه موردنظر خود را دانلود کنید.
3. برای بارگذاری JDK اوراکل به سرور اوبونتوی خود، از یک کلاینت FTP مثل FileZilla یا دستور scp استفاده کنید.

یک دایرکتوری‌ مثل /tmp یا /opt را برای بارگذاری انتخاب کنید. اگر از scp استفاده می‌کنید، دستور زیر را به کار ببرید و نام کاربری و آدرس سرور خود را جایگزین کنید:

scp /path/to/jdk-archive.tar.gz username@server_ip:/tmp

به دایرکتوری که فایل را در آن آپلود کرده‌اید بروید و آن را با استفاده از این دستور استخراج کنید:

tar -xzf <filename>.tar.gz

با استفاده از کد زیر پوشه استخراج‌شده را به مکانی دائمی‌تر مانند /usr/lib/jvm/ منتقل کنید:

sudo mv <extracted-folder-name> /usr/lib/jvm/oracle-jdk-<version>

بررسی نصب

پس از نصب جاوا، بسیار مهم است که تأیید کنید نصب با موفقیت انجام شده و سیستم شما از نسخه درست استفاده می‌کند.

برای بررسی نسخه نصب‌شده از JRE، دستور زیر را اجرا کنید:

java -version

برای بررسی نسخه مجموعه توسعه جاوا، شامل کامپایلر، دستور زیر را وارد کنید:

javac -version

خروجی و تفسیر

خروجی باید شماره نسخه و اطلاعات ساخت را نمایش دهد. به عنوان مثال:

java version "21.0.2" 2024-01-15

Java(TM) SE Runtime Environment (build 21.0.2+10-LTS)

Java HotSpot(TM) 64-Bit Server VM (build 21.0.2+10-LTS, mixed mode)

 

این نشان می‌دهد که نسخه 21.0.2 جاوا نصب شده است. حالت مختلط به این معنی است که JVM قادر است هم کدهای کامپایل‌شده در لحظه و هم کدهای تفسیرشده را اجرا کند. این امر به بهبود عملکرد کمک می‌کند.

تنظیم نسخه پیش‌فرض جاوا

اوبونتو اجازه نصب چندین نسخه جاوا را می‌دهد. اگر چندین نسخه نصب کرده‌اید، با استفاده از دستور update-alternatives نسخه پیش‌فرض را تعیین کنید:

sudo update-alternatives --config java

به‌روزرسانی جاوا

این دستور لیستی از تمام نسخه‌های جاوا که روی سیستم شما نصب شده‌اند را نشان داده و این امکان را به شما می‌دهد که با انتخاب شماره موردنظر، نسخه جاوای استفاده شده در اوبونتو را عوض کنید.

برای به‌روزرسانی جاوا، باید دستورات به‌روزرسانی و ارتقا را با استفاده از apt اجرا کنید. این کد عبارت است از:

sudo apt update && sudo apt upgrade

 

حذف یک نسخه خاص از جاوا

برای حذف یک نسخه خاص از جاوا، ابتدا با استفاده از دستور grep نام بسته آن را شناسایی کنید:

apt list --installed | grep java

سپس، دستور apt remove را به دنبال نام بسته اجرا کنید:

sudo apt remove openjdk-21-jdk

 

این دستور نسخه مشخص‌شده‌ی جاوا را حذف می‌کند اما فایل‌های پیکربندی را حفظ می‌کند. برای حذف کامل جاوا و پیکربندی‌های آن، به جای آن از دستور apt purge زیر استفاده کنید:

sudo apt remove openjdk-21-jdk

تنظیم متغیر محیطی JAVA_HOME

متغیر محیطی JAVA_HOME تنظیم مهمی در سیستم است که مشخص می‌کند دایرکتوری نصب جاوا کجاست. این متغیر توسط برنامه‌ها و ابزارهای توسعه مبتنی‌بر جاوا استفاده می‌شود تا عملکرد صحیح آن‌ها تضمین شود.

برای پیکربندی JAVA_HOME، مراحل زیر را دنبال کنید:

اگر جاوا با استفاده از apt نصب شده باشد، احتمالا در /usr/lib/jvm/ قرار دارد. از دستور زیر برای لیست کردن محتویات این دایرکتوری استفاده کرده و مسیر دقیق نسخه جاوای خود را شناسایی کنید:

ls /usr/lib/jvm/

مکان نصب جاوا که می‌خواهید از آن به عنوان JAVA_HOME استفاده کنید را یادداشت کنید:

فایل پروفایل Shell خودتان را برای اضافه کردن متغیر JAVA_HOME ویرایش کنید. این فایل معمولا به‌صورت bashrc. برای کاربران bash shell و به‌صورت profile. برای تنظیمات در سطح سیستم است. برای ویرایش bashrc. مربوط به یک کاربر از دستور زیر استفاده کنید:

nano ~/.bashrc

برای تغییرات در سراسر سیستم، به جای آن از دستور زیر استفاده کنید:

sudo nano /etc/profile

در انتهای فایل، JAVA_HOME را تعریف کنید و به جای /path/to/java، مسیر واقعی که قبلا یادداشت کرده‌اید را قرار دهید. به عنوان مثال، اگر مسیر نصب شما /usr/lib/jvm/java-21-openjdk-amd64 است، کد زیر را اضافه کنید:

export JAVA_HOME=/usr/lib/jvm/java-21-openjdk-amd64

حالا فایل را ذخیره کرده و تغییرات را اعمال کنید. اگر فایل bashrc. را ویرایش کرده‌اید، متغیرهای محیطی را با دستور زیر به روز کنید:

source ~/.bashrc

در غیراین‌صورت، برای اعمال تغییرات در سراسر سیستم، یک‌بار از برنامه خارج شده و دوباره وارد شوید.

نتیجه‌گیری

در این راهنما، شما با موفقیت جاوا را روی سرور اوبونتوی خود نصب کرده‌اید. چه JRE را برای اجرای برنامه‌های جاوا مانند Apache Tomcat انتخاب کرده باشید و چه از JDK برای توسعه برنامه‌های جاوا برای دستگاه‌های اندروید خود استفاده کرده‌اید، این آموزش ابزارهای لازم برای شروع کار را برای شما فراهم کرده است.