اگر تا به حال هنگام بارگذاری یک وب‌سایت با پیام “HTTP 500 Internal Server Error” مواجه شده‌اید، احتمالاً می‌دانید که این ارور چقدر می‌تواند گیج‌کننده و آزاردهنده باشد. این خطا، بدون ارائه جزئیات مشخص، تنها نشان‌دهنده این است که مشکلی در سرور رخ داده است؛ اما اینکه دقیقاً چه مشکلی پیش آمده، در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند.
در این مطلب، قصد داریم به زبان ساده بررسی کنیم که خطای ۵۰۰ دقیقاً چیست، چرا به وجود می‌آید، و چگونه می‌توان آن را شناسایی و برطرف کرد.در ادامه به بررسی این که ارور 500 چیست و دلایل احتمالی بروز این خطا می‌پردازیم.
خطای HTTP 500 Internal Server Error چیست؟
خطای HTTP 500 که با عنوان Internal Server Error شناخته می‌شود، یکی از رایج‌ترین خطاهای سمت سرور است که هنگام بارگذاری یک صفحه وب رخ می‌دهد. این خطا به این معناست که سرور هنگام پردازش درخواست دچار مشکلی داخلی شده، اما قادر نیست جزئیات دقیق آن را به کاربر نمایش دهد.
به بیان ساده، وقتی کاربر صفحه‌ای را درخواست می‌کند، سرور نمی‌تواند آن را به درستی پاسخ دهد و در نتیجه این پیام عمومی را نمایش می‌دهد. این خطا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از مشکلات کدنویسی و تنظیمات نادرست تا خرابی منابع سرور.
در واقع، خطای ۵۰۰ یک پیام کلی است که تنها می‌گوید “چیزی اشتباه پیش رفته”، اما نمی‌گوید دقیقاً چه چیزی!
ارورهای HTTP 500 مشکلی از سمت رایانه، مرورگر یا اتصال اینترنت شما نیستند.
در واقع، این ارورها پاسخی کلی از سمت سرور هستند که هر خطای غیرقابل توضیح یا ناشناخته‌ای را در بر می‌گیرند.
زمانی که یک مشکل در سرور وجود دارد اما در قالب هیچ‌کدام از کدهای خطای مشخص دیگر نمی‌گنجد، پیام HTTP 500 Internal Server Error نمایش داده می‌شود.
آشنایی با سایر ارورهای HTTP
کدهای درخواست HTTP نشان‌دهنده نحوه ارتباط مرورگر شما با یک وب‌سایت هستند. در ادامه، برخی از رایج‌ترین کدهای خطایی که ممکن است در وب‌سایت خود مشاهده کنید را معرفی می‌کنیم:
HTTP 200
این کد نشان‌دهنده عملکرد صحیح یک وب‌سایت است. اگر وب‌سایت بدون مشکل بارگذاری شود، این کد در پس‌زمینه ارسال می‌شود.
HTTP 301
این کد برای ریدایرکت‌های دائمی استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر دو صفحه با محتوای تکراری در وب‌سایت خود دارید و یکی از آن‌ها بازدید بیشتری دارد، می‌توانید صفحه کم‌ترافیک‌تر را به صفحه محبوب‌تر هدایت کنید تا سئوی سایت بهبود یابد.
HTTP 302
این کد برای ریدایرکت‌های موقتی استفاده می‌شود. مثلاً اگر بخواهید کاربران را برای مدت کوتاهی به صفحه‌ای دیگر هدایت کنید، این کد به کار می‌آید.
HTTP 304
این کد نشان می‌دهد که صفحه مورد نظر از آخرین بازدید شما تغییری نکرده است، بنابراین مرورگر شما از نسخه کش‌شده صفحه استفاده می‌کند تا نیازی به بارگیری مجدد آن نباشد.
HTTP 403
این کد زمانی ظاهر می‌شود که شما سعی دارید به یک آدرس محدود یا ممنوعه دسترسی پیدا کنید، اما سرور این درخواست را رد می‌کند.
HTTP 404
این خطا به کاربران نشان می‌دهد که صفحه مورد نظر در سرور یافت نمی‌شود. خطای 404 بسیار رایج است و برخی از وب‌سایت‌ها از آن برای نمایش صفحات خلاقانه و جذاب استفاده می‌کنند.
HTTP 405
این کد نشان می‌دهد که مرورگر شما قصد دسترسی به یک صفحه خاص را دارد، اما سرور درخواست را به دلیل نامعتبر بودن متد HTTP رد کرده است. این یعنی مرورگر مجاز به باز کردن صفحه مورد نظر نیست.
HTTP 410
این کد به کاربران می‌گوید که صفحه مورد نظر دیگر وجود ندارد و به‌طور دائمی حذف شده است. برخلاف خطای 404، در اینجا سرور تأیید می‌کند که صفحه دیگر در دسترس نخواهد بود.
HTTP 413
این خطا زمانی رخ می‌دهد که کاربر سعی کند فایلی بزرگ‌تر از حد مجاز سرور را آپلود کند.
HTTP 429
این کد نشان‌دهنده تعداد بیش‌ازحد درخواست‌ها از سمت مرورگر یا یک سرویس خاص است. اگر یک وب‌سایت تعداد زیادی درخواست API داشته باشد، این خطا ممکن است ظاهر شود تا سرور از اضافه‌بار جلوگیری کند.
HTTP 503
این کد به کاربران می‌گوید که سرور به‌طور موقت قادر به بارگیری صفحه نیست. این خطا معمولاً به دلیل نگهداری سرور یا بار ترافیکی بالا رخ می‌دهد و پس از مدتی برطرف می‌شود.
دلایل احتمالی بروز خطای 500 Internal Server Error
همان‌طور که از نام این خطا مشخص است، ارور 500 معمولاً به مشکلی کلی در سرور سایت اشاره دارد. در بسیاری از مواقع، این خطا ناشی از یک اشکال موقت یا اختلال در برنامه‌نویسی سایت است.
در ادامه برخی از دلایل رایج بروز این خطا را بررسی می‌کنیم:
خراب بودن فایل .htaccess
فایل .htaccess یک فایل متنی مهم در سرور است که دستورالعمل‌هایی را برای مدیریت رفتار سرور تعیین می‌کند؛ مثلاً فعال یا غیرفعال کردن برخی قابلیت‌ها، محدود کردن دسترسی کاربران، یا محافظت از پوشه‌ها با رمز عبور. این فایل ممکن است هنگام نصب افزونه‌ها، تغییر تنظیمات، یا ویرایش دستی به‌صورت ناخواسته خراب شود و باعث بروز خطای 500 گردد.
خطاهای مربوط به مجوز دسترسی (Permission Errors)
هر فایل و پوشه در سرور دارای سطح دسترسی مشخصی است. اگر این سطح دسترسی به‌درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است باعث شود کاربر یا حتی سرور نتواند فایل را اجرا یا بارگذاری کند.
این نوع خطا ممکن است به دلیل باگ، اشتباه کاربر، یا مشکلات شبکه‌ای ایجاد شود.
افزونه‌ها (Plugins) یا قالب‌های (Themes) ناسازگار
استفاده از افزونه‌ها و قالب‌های متنوع برای افزایش امکانات سایت بسیار رایج است، اما اگر این افزونه‌ها دارای باگ یا ناسازگاری باشند، می‌توانند عملکرد سایت را مختل کرده و منجر به بروز خطای 500 شوند.
به‌خصوص افزونه‌هایی که توسط توسعه‌دهندگان مستقل طراحی شده‌اند، ممکن است دیر به‌روزرسانی شوند یا مشکلات امنیتی داشته باشند.
فراتر رفتن از محدودیت حافظه PHP
PHP زبان برنامه‌نویسی سمت سرور است که برای مدیریت محتوا، پایگاه داده‌ها، و عملکردهای تعاملی استفاده می‌شود. هر فرآیند PHP میزان مشخصی از حافظه سرور را مصرف می‌کند. اگر مصرف حافظه بیش از حد مجاز تعیین‌شده توسط سرویس میزبانی شما باشد، ممکن است سرور نتواند درخواست‌ها را پردازش کند و خطای 500 نمایش داده شود.
سازگاری خطای HTTP 500 با مرورگرهای مختلف
اکثر کسب‌وکارها تلاش می‌کنند وب‌سایت خود را به‌گونه‌ای طراحی کنند که با مرورگرها و سیستم‌عامل‌های مختلف سازگار باشد؛ به این معنا که کاربران بتوانند به‌راحتی از سایت در هر مرورگری استفاده کنند. با این حال، ممکن است یک سایت در مرورگری به‌خوبی کار کند، اما در مرورگر دیگر دچار مشکل یا خطا شود.
از آنجا که ارور 500 یک خطای عمومی و کلی است، ممکن است در هر مرورگر یا سیستم‌عاملی ظاهر شود و ارتباطی به پلتفرم خاصی ندارد.
خطای چگونه HTTP 500 نمایش داده می‌شود؟
این خطا ممکن است در قالب پیام‌های مختلفی نمایش داده شود، از جمله:
- Internal Server Error
- The page isn’t working
- 500 Internal Server Error
- 500 Server Error
- 500. That’s an error.
- HTTP 500.0 – Internal Server Error
- Error 500
- Error code: 500
- The server returned a 500 Internal Server Error
- Temporary Error (500)
چگونه خطای 500 داخلی سرور را برطرف کنیم؟
برخلاف برخی دیگر از خطاهای سمت سرور (مانند کد 502)، ارور 500 به‌صورت مستقیم دلیل بروز خطا را مشخص نمی‌کند و راهکار مشخصی برای رفع آن ارائه نمی‌دهد.
اگر این خطا برای مدت طولانی در سایت شما باقی بماند، ممکن است تأثیر منفی بر سئوی سایت داشته باشد.
در ادامه، راهکارهایی را بررسی خواهیم کرد که به شما کمک می‌کنند این خطا را شناسایی و رفع کنید تا عملکرد سایت‌تان به حالت طبیعی بازگردد.
اگر هنگام باز کردن یک صفحه با خطای 500 Internal Server Error مواجه شدید، چه کارهایی می‌توانید انجام دهید؟
در مواجهه با ارور 500، مخصوصاً اگر کاربر یک وب‌سایت هستید و نه صاحب آن، چند راه ساده وجود دارد که ممکن است مشکل را موقتاً برطرف کند:
صفحه را رفرش کنید
ممکن است ساده به نظر برسد، اما در بسیاری از موارد، این خطا تنها یک مشکل موقتی در بارگذاری صفحه است. پیش از انجام هر کاری، صفحه را یک‌بار رفرش کنید (کلید F5 یا Ctrl+R) و ببینید آیا مشکل رفع شده یا خیر.
در زمانی دیگر دوباره امتحان کنید
از آنجایی که خطای 500 از سمت سرور است، احتمال زیادی دارد که تیم فنی سایت در حال رفع مشکل باشد. چند دقیقه یا حتی یک ساعت صبر کنید و سپس دوباره آدرس صفحه را وارد کرده و بارگذاری کنید. ممکن است مشکل در این فاصله رفع شده باشد.
کوکی‌های مرورگر خود را پاک کنید
اگر رفرش کردن جواب نداد، سعی کنید کوکی‌های مرورگر را پاک کنید. گاهی اوقات کوکی‌های خراب یا ناسازگار با آن صفحه خاص می‌توانند باعث بروز خطا شوند. بعد از حذف کوکی‌ها، دوباره صفحه را باز کنید.
بررسی کنید که آیا سایت فقط برای شما قطع است یا برای همه
وارد سایت downforeveryoneorjustme.com شوید و آدرس URL صفحه‌ای که خطا می‌دهد را در آن وارد کنید. این ابزار بررسی می‌کند که آیا فقط شما با مشکل مواجه‌اید یا اینکه سایت برای همه کاربران در دسترس نیست. اگر سایت برای همه قطع است، مطمئن می‌شوید که مشکل از سمت سرور است و ارتباطی با دستگاه یا اینترنت شما ندارد.
اگر صاحب یا مدیر یک وب‌سایت هستید و با خطای ۵۰۰ مواجه شده‌اید، این یعنی مشکلی در تنظیمات سرور، کدنویسی یا افزونه‌ها وجود دارد. در ادامه چند راهکار مؤثر برای شناسایی و رفع این مشکل آورده شده است:
غیرفعال کردن افزونه‌ها یا قالب‌ها
نرم‌افزارهایی که به‌تازگی نصب کرده‌اید، مثل افزونه‌ها، قالب‌ها یا اسکریپت‌های جانبی، ممکن است با تنظیمات سرور شما تداخل داشته باشند. برای بررسی این موضوع، هر بار یکی از این موارد را با دقت غیرفعال یا حذف کنید تا متوجه شوید کدام‌یک باعث بروز خطا شده است.
اگر سایت شما با وردپرس ساخته شده، این کار برای افزونه‌ها خیلی ساده است.
از پیشخوان وردپرس وارد منوی افزونه‌ها > افزونه‌های نصب‌شده شوید و اولین افزونه را غیرفعال کنید.
اگر خطا برطرف شد، می‌دانید که آن افزونه یکی از عوامل مشکل است. حالا آن افزونه را دوباره فعال کرده و همین روند را برای بقیه افزونه‌ها تکرار کنید تا متوجه شوید کدام‌یک باعث خطا می‌شود.
گاهی اوقات با کمتر کردن تعداد افزونه‌های فعال، سایت روان‌تر کار می‌کند.
همچنین، اگر به‌تازگی نرم‌افزاری را به‌روزرسانی کرده‌اید، ممکن است افزونه‌ها یا قالب‌های فعلی با نسخه جدید سازگار نباشند. غیرفعال کردن آن‌ها یکی‌یکی تا زمان رفع خطا، بهترین روش برای یافتن علت مشکل است.
استفاده از افزونه WP Debugging برای شناسایی مشکل
اگر سایت‌تان وردپرسی است و با فرایندهای دیباگ وردپرس آشنایی دارید، می‌توانید از یک افزونه وردپرس برای شناسایی مشکل استفاده کنید. برای مثال، افزونه WP Debugging می‌تواند دقیقاً مشخص کند چه چیزی در سایت شما مشکل دارد و به شما کمک کند سریع‌تر آن را برطرف کنید.
بررسی تنظیمات PHP و پیکربندی صحیح آن
اگر مشکل به دلیل timeout در PHP باشد، می‌توانید با تنظیم قوانین timeout یا اضافه کردن مدیریت خطا در اسکریپت‌ها، مشکل را حل کنید. فهرست کامل دستورهای قابل تنظیم در فایل php.ini را بررسی کنید.
همچنین، اگر مجوزهای دسترسی (permissions) روی فایل یا پوشه‌ای که اسکریپت PHP یا CGI در آن است اشتباه تنظیم شده باشد، اسکریپت اجرا نمی‌شود. حتماً مجوزها را چک کرده و به درستی تنظیم کنید.
بررسی کدهای موجود در فایل .htaccess
کدنویسی اشتباه یا ساختار نادرست در فایل .htaccess می‌تواند باعث خطای 500 شود. این فایل برای کنترل کش مرورگر و مدیریت برخی تنظیمات سرور کاربرد دارد. اگر این خطا را مشاهده می‌کنید، سعی کنید فایل را بررسی و در صورت لزوم ویرایش کنید.
برای دسترسی به این فایل، می‌توانید از File Manager در cPanel یا اتصال FTP/SFTP استفاده کنید. معمولاً این فایل در پوشه public_html قرار دارد.
توجه داشته باشید که این فایل ممکن است به‌صورت پیش‌فرض مخفی باشد و باید گزینه «نمایش فایل‌های مخفی» را فعال کنید.
اشتباهات کدنویسی در .htaccess یا اسکریپت‌های اختصاصی نیز می‌توانند باعث بروز این خطا شوند.
جمع بندی
اگر با بررسی مشکلات رایج نرم‌افزاری یا اشکال‌زدایی (Debugging) اسکریپت‌های سمت سرور همچنان موفق به رفع خطای HTTP 500 داخلی سرور نشدید، بهتر است مستندات سرور خود را بررسی کنید. این خطا می‌تواند در سیستم‌عامل‌های مختلف به دلایل متفاوتی رخ دهد، بنابراین مطالعه رایج‌ترین علل این خطا در سرور شما می‌تواند اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
همچنین، می‌توانید از ارائه‌دهنده خدمات میزبانی خود درخواست کنید که گزارش لاگ سرور (Error Logs) را بررسی کند. این گزارش‌ها می‌توانند سرنخ‌های ارزشمندی درباره علت اصلی مشکل ارائه دهند و به شما کمک کنند تا آن را سریع‌تر برطرف کنید.
