وب سرور چیست؟ این سوالی است که ذهن کاربران را در هنگام استفاده از مرورگر درگیر میکند. وقتی یک سایت را بر روی مرورگر سیستم خود باز میکنید آیا به این مسئله فکر کردهاید که چه مراحلی طی میشود تا محتوای سایت برای شما نمایش داده شود؟ مهمترین بخش این مراحل، مدیریت درخواستها است که توسط وب سرور انجام میگیرد. درخواستهای ارسالی توسط کاربران به سایت، توسط وب سرور پاسخ داده شده و ارسال میشود. وب سرور چیست و انواع وب سرور، در ادامه به صورت کامل توضیح داده میشود.
وب سرور چیست؟
وب سرور نرمافزاری است که ذخیرهسازی و ارسال محتوای یک وبسایت را به مرورگر انجام میدهد. این محتوا میتواند شامل، متن، عکس، فیلم و … باشد. اطلاعات بهصورت یک فایل HTML و همراه دادهها به مرورگر ارسال میشود. این اطلاعات روی سرور مجازی یا سرور اختصاصی سایت شما قرار دارند.
به عبارت دیگر وقتی در یک وبسایتی بر روی فایلی کلیک میکنید یا فیلم و عکسی را دانلود میکنید، مرورگر درخواست را به وب سرور ارسال میکند و بهصورت نرمافزاری و سختافزاری قابل بررسی است. از نظر سختافزاری، وب سرور کامپیوتری است که در آن فایلهای مربوط به وبسایت قرار میگیرد و از طریق اتصال اینترنتی به کاربران درخواست کننده ارسال میشود. هم چنین از نظر نرم افزاری، نحوه دسترسی کاربران به فایلها را کنترل و محدود میکند.
وب سرور چگونه کار میکند؟
وب سرور برای پاسخگویی به درخواست کاربران از مرورگرهای مختلف، از قرارداد HTTP استفاده میکند. این برنامه به دو طریق پاسخگوی درخواست کاربران است:
- URL ارسالی به وب سرور را جستجو کرده و نسبت به آن پاسخ را ارسال میکند.
- با اسکریپت و دیتابیس برای پاسخگویی ارتباط برقرار میکند.
پاسخگویی به درخواستها 4 مرحله دارد که این مراحل به ترتیب شامل مراحل زیر میشود:
- تشخیص آدرس IP مورد نظر
- وارد کردن آدرس توسط کاربر از طریق مرورگر و ارسال به وب سرور
- بررسی درخواست ارسالی توسط وب سرور
- نمایش درخواست بر روی مرورگر کاربر درخواست کننده
به عبارت دیگر زمانی که شما یک URL بهصورت http://wwwدر مرورگر تایپ میکنید، این آدرس در هر جای دنیا که باشد بر روی کامپیوتر شما نمایش داده میشود. این نکته را در نظر داشته باشید اگر web server آدرس درخواست شده را پیدا نکند، خطایی با عنوان 404 نمایش داده میشود.
چرا از وب سرورها استفاده میکنیم؟
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، وب سرورها پاسخ دهنده به درخواستهایی هستند که توسط کاربران از مرورگرهای مختلف ارسال میشود. به عبارتی این برنامه واسطه بین مرورگرها و کل جهان است. استفاده از وب سرورها باعث میشود که کاربران به راحتی و تنها با وارد کردن آدرس سایت مورد نظر و کلیک بر روی آن به صفحه مورد نظر دسترسی پیدا کنند.
کاربردهای وب سرور چیست؟
با توجه به تنوع نوع خدمات و کاربردهایی که وب سرورها دارند، این روزها سرورهای مختلفی در این زمینه توسعه پیدا کردهاند که هر کدام خدمات مختص به خود را دارند. از نمونه کاربردهای مهم وب سرورها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پشتیبانی با زبانهای PHP و یا ASP برای مدیریت حالتهای استاتیک و داینامیک
- استفاده از پروتکل HTTPS برای برقراری ارتباط ایمن
- مدیریت پهنای باند برای کنترل درخواستها و پاسخها
- فشرده سازی داده و انتقال آن به مرورگر
تفاوتهای وب سرور داینامیک و استاتیک
برای نمایش محتوای یک وبسایت در مرورگر، نیازمند وب سرور هستیم. این نوع به صورتهای استاتیک (Static) یا داینامیک (Dynamic)ارائه داده میشوند.
استاتیک (Static): یک سختافزار به همراه یک سرور HTTP است که فایلها را به همان گونه که هست به مرورگر ارسال میکند.
داینامیک (Dynamic): یک وب سرور استاتیک در کنار یک نرمافزار اضافی هست که فایلها را قبل از ارسال به مرورگر توسط سرور HTTP بروز رسانی میکند.
انواع وب سرور
با توجه به کارایی و کاربردهایی که هر وب سرور دارد، انواع مختلفی از آن ارائه شده است. در ادامه از مهمترین و پرکاربردترین نمونههای این برنامه را به صورت کامل توضیح خواهیم داد.
وب سرور Apache
مهمترین دغدغه کاربران در خصوص وب سرور آپاچی این است که Apache چیست و چه کارایی دارد؟ در ادامه به این سوالها پاسخ داده خواهد شد. از محبوبترین وب سرورها که قابلیت بالایی دارد میتوان به آپاچی اشاره کرد.
طراحی این وب سرور برای سیستم عامل لینوکس بوده و وظیفه آن پردازش و ارائه اطلاعات محتوای وب سایت است. کدهای اصلی این نرم افزار به صورت متن باز بوده و در اختیار همگان قرار دارد تا برنامه نویسان در هر جای دنیا قادر به بهینه سازی آن باشند. مدیریت حجم ترافیک بالا با کمترین پیکربندی از مهمترین ویژگیهای وب سرور آپاچی میباشد. با اینکه ما آپاچی را یک وب سرور نامیدهایم، اما به صورت یک سرور فیزیکی نیست بلکه نرم افزاری است ک بر روی سرور نصب میشود و کار اصلی آن ارتباط بین سرور و مرورگر درخواست کننده است. نحوه کار وب سرور آپاچی به این شکل است که مرورگر درخواست کننده، پیام خود را ارسال میکند و آپاچی به آن پاسخ میدهد. سرور و سرویس گیرنده از طریق پروتکل HTTP ارتباط برقرار میکند که برقراری این ارتباط از طریق آپاچی انجام میشود.
طراحی این وب سرور برای سیستم عامل لینوکس بوده و وظیفه آن پردازش و ارائه اطلاعات محتوای وب سایت است. کدهای اصلی این نرمافزار به صورت متن باز بوده و در اختیار همگان قرار دارد تا برنامه نویسان در هر جای دنیا قادر به بهینه سازی آن باشند. مدیریت حجم ترافیک بالا با کمترین پیکربندی از مهمترین ویژگیهای وب سرور آپاچی است.
مزایا
- به صورت رایگان و متن باز ارائه میشود
- بهروزرسانی امنیت بالا
- پیکربندی ساده برای استفاده
- قابل استفاده بر روی سرور ویندوز
وب سرور IIS
این وب سرور توسط کمپانی مایکروسافت تولید و ارائه شده است. اکثر ویژگیهای وب سرور آپاچی را دارا بوده و تنها تفاوتش با آپاچی در این است که منبع باز نمیباشد. در نتیجه اصلاح و توسعه آن کمی دشوار است. اکثر پلتفرمهای سیستم عاملهای ویندوز را پشتیبانی میکند همچنین توانای نصب بر روی لینوکس و مک را نیز دارد اما در این صورت قابل اعتماد نیست. در صورت بروز مشکل، پشتیبانی بسیار خوبی دارد که به راحتی قابل دسترسی است. وب سرور IIS مناسب سایتهای است که توسط زبانهای برنامه نویسی ASP طراحی شده است.
در وب سرور IIS به این صورت است که کاربر یک درخواست ارسال میکند. برای هر درخواست یک Thread جدید گرفته شده و پاسخ داده کیشود. چندین نسخه از IIS ارائه شده است که نسخه IIS 6 برای استفاده تجاری مناسب نیست. نسخه دیگر آن IIS7 که با ویندوز سازگار بوده و اقدامات امنیتی را برای فریم ورک افزایش داده است. قابلیت پشتیبانی از بسیاری از زبانها هم چون PHP و انواع مختلف فریم ورکها را دارد. با توجه به امکانات و تنوعی که در افزونهها دارد، قابلیت راه اندازی انواع فریم ورک را دارد. وبسرور Internet Information Services که به اختصار با نام IIS شناخته میشود، به خوبی از پروتکلهای HTTP ،HTTPS ،FTP،FTPS، SMTp و NNTP پشتیبانی میکند. محدود کردن مصرف پردازنده برای هر برنامه، ماژولهای متنوع و پشتیبانی از پروتکل WebSocket را میتوان از دیگر ویژگیهای IIS دانست. تنها باید زمانی از وبسرور IIS استفاده کنید که برنامه یا سایت شما با خانواده .Net توسعه داده شده باشد. همچنین میتوانید سایتهای که با وردپرس کار میکنند نیز توسط این وب سرور میزبانی کنید. در نتیجه اجرای IIS برای سایر زبانهایی که مایکروسافت از آنها پشتیبانی نمیکند، دردسرساز است. به صورت کلی وب سرور Microsoft IIS از سال 2012 یک پلتفرم امن برای مدیریت آسان ماژولها و قابل توسعه برای میزبانی مطمئن وب سایتها و برنامههای مختلف فراهم کرده است.
این وب سرور میزبانی برنامهها و فایلهای شما را بر عهده دارد. به عبارت دیگر میتوان آن را مسئول پردازش پیامهای ارسالی دانست. یک وب سرور معمولی به دو روش پردازش انجام میهد:
- پردازش از طریق مدل تک رشتهای
- پردازش جداگانه برای هر رشته جدید
مزایا
- قابلیت استفاده برای ویندوز
- پشتیبانی انواع زبانهای PHP,Net,…
- استفاده برای خانواده Net
- پشتیبانی قابل دسترس
- ارائه رایگان
وب سرور Nginx
Nginx چیست و چه تفاوتی با بقیه وب سرورها دارد، از مهمترین سوالات کاربران وب سرور است. Nginx اولین بار در سال 2004 رونمایی و مورد توجه افراد قرار گرفت. برای حل مشکلات ناشی از c10k، که یک مشکل به خاطر عدم وجود مدیریت همزمان تعداد بالای مشتریان، ایجاد شده است. در نتیجه دارای سرعت بالا در میان سایر وب سرورها است. عملکرد بالا، پایداری، پیکربندی ساده و استفاده کم از منابع، از مهمترین ویژگیهای nginx بیان شده است. این وب سرور یک نرم افزار منبع باز است که به عنوان پروکسی معکوس، سیستم کش، شبکه رسانهای و… استفاده میشود. علاوه بر این موارد، میتوان از آن به عنوان پروکسی سرور برای سرویس ایمیل و پروکسی معکوس برای TCP و HTTP و… استفاده کرد. از آنجا که اساس و بنیان nginx در بهینه سازی عملکرد سیستم است، این وب سرور به عنوان مجبوبترین وب سرور شناخته شده است. در ارائه سریع محتوای استاتیک عالی عمل میکند و برای انتقال درخواستهای پویا به سایر نرم افزارهایی که برای آن اهداف مناسبتر هستند، طراحی شده است. Nginx دارای نصب راحت و ساده بر روی سیستمها میباشد.
مزایا
- منبع متن باز
- مدیریت بیش از 10 هزار اتصال همزمان
- استفاده از رم و اتصال پایین
- سرعت بالا
وب سرور LightSpeed
پیشروترین وب سرور در میان سایر، وب سرورها،وب سرور لایت اسپید است که با توجه به امکانات متنوعی که دارد برای راه اندازی یک وب استفاده میشود. LightSpeed ساختار خاصی دارد که قابلیت سرویس دهی به هزاران کاربر را دارا میباشد. وب سرور آپاچی سازگاری بسیار خوبی با این وب سرور دارد. در نتیجه در کنار لایت اسپید نصب میشود. بنابراین میتوان جایگزین بسیار مناسبی برای آپاچی باشد زیرا نیازی به تغییر برنامه یا جزئیات سیستم عامل ندارد. شرکت لایت اسپید که در کشور نیوجرسی آمریکا قرار دارد که جزو شرکتهای پیشرفته در زمینه خدمات وب سرور و امنیت سرورهای وب است. شعار اصلی این شرکت این است که خرید سخت افزار قوی برای حل مشکلان سایت مناسب و مقرون به صرفه نیست. این شرکت بر این باور است که، استفاده از سرور مناسب تا حد زیادی تهیه منابع بیشتر را رفع میکند. این وب سرور در چند سال اخیر پیشرفتهای چشمگیری داشته است. لایت اسپید بر پایه کارایی و سرعت بالا طراحی و اجر شده است. سرعت بالا و نصب ساده باعث شده است که در بیشتر سیستمها از آن استفاده شود.
مزایا
- سازگاری با انواع مختلف وب سایتها
- دارا بودن تنظیمات آماده و پنل تحت وب
- سرعت بالا
وب سرورApache Tomcat
Apache Tomcat به صورت جاوا سرولت ارائه شده است. به عبارتی هرگاه جاوا بتواند قابلیت یک سرور را افزایش دهد و به صورت یک وب سرور معرفی شود، جاوا سرولت نامیده میشود. در واقع سرولت به تمام تقاضاهای پاسخ میدهد و توانی این را دارد که کارهای وب سرور را انجام دهد. Apache Tomcat به صورت متن باز و رایگان ارائه شده است. یکی از محبوبترین گزینهها برای ساخت وب سایتها و برنامهها میباشد. تحقیقات نشان داده است که 60 درصد برنامههای جاوا از این وب سرور استفاده میکنند. بستهٔ نرمافزاری آپاچی تامکت حاوی ابزارهای برای پیکربندی و مدیریت این نرمافزار است، اما همچنین تامکت را میتوان مستقیماً با تغییر دادن فایلهای پیکربندی مبتنی بر XML آن هم پیکربندی کرد. کاربرانی که از Tomcat استفاده میکنند میتوانند به منابع دسترسی داشته باشند و از زبان گسترده (XML) برای پیکربندی پروژهها استفاده کنند. وب سرور آپاچی تامکت را میتوان بر روی ویندور و به دو روش، نصب از طریق Windows Installer و از طریق فایل زیپ. برای دانلود این وب سرور میتوانید از پشتیبانی تیم مبی سایت راهنمایی بخواهید.
مزایا
- دارای منبع باز
- سرعت بالا
- معادل جاوا برای تکنولوژی وب پویا
وب سرور Lighttpd
وب سرور Lighttpd برای محیطهای که دارای سرعت پایین است طراحی شده است. زیرا سریع و سبک بوده و به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داده است. انعطاف پذیری و امنیت بالا در کنار عملکرد مناسب، این وب سرور را جز پرطرفدار ترین وب سرورها قرار داده است. از مهمترین ویژگیهای Lighttpd میتوان به مدیریت درخواستهای زیاد همزمان اشاره کرد. فضای کمتری از رم را اشغال کرده و نیازمند منابع بسیار کمی است. از نمونه وب سایتهای مهم که از این وب سرور استفاده میکردند، میتوان به یوتیوب اشاره کرد. پیکربندی و تنظیمات این وب سرور بر خلاف سایر وب سرورها کمی دشوار بوده و نیاز به تجربه و دانش بالایی دارد. از این وب سرور برای میزبانی سرورهای تک در وب سایتها استفاده میشود و مناسب برای سرورهای اشتراکی نمیباشد. در بین مزایا متعهد وب سرور Lighttpd مصرف بسیار کم پردازنده و RAM توسط وب سرور Lighttpd بسیار مشهور است.
مزایا
- وب سرور متن باز
- پشتیبانی ویژگیهای همچون SCGI، URL-rewriting و…
- مدیریت سایتها با ترافیک بالا
وب سرورJigsaw Server Web Server
Jigsaw یک پلتفرم وب سرور است که به صورت منبع باز ارائه شده است. این وب سرور توسط کنسرسیوم جهانی (W3C) توسعه و عرضه شده است. از نمونههای که توسط این وب سرور پشتیبانی میشود میتوان به اجرایHTTPساختار پیشرفته جاوا اشاره کرد. اولین نسخه وب سرور Jigsaw در سال 1998 تکمیل و منتشر یافته است. این وب سرور از طریق فرمهای HTML قابل تنظیم و قابل اضافه شدن به کلاسهای جدید جاوا است. وب سرور Jigsaw به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار میگیرد. این وب سرور قابلیت نصب بر روی سیستم عاملهای لینوکس، یونیکس، ویندوز، Mac Os X و… را دارا میباشد. وب سرور Jigsaw قابلیت اجرای اسکریپتهای CGI و PHP را در بر دارد. Jigsaw به زبان جاوا نوشته شده است و میتواند اسکریپتهای CGI و برنامههای PHP را اجرا کند. آخرین نسخه این وب سرور در 10 آوریل 2007 منتشر شده است.
مزایا
- سرور منبع آزاد
- قابلیت نصب بر روی سیستم عاملهای مختلف
- ارائه دهنده رایگان
وب سرور Node.js Web Serer
وب سرور Node.js برای بار اول در سال 2009 توسط رایان داهل نوشته و روانه بازار شد. برای اجرای کدهای جاوا اسکریپت از محیط نود جی اس استفاده میشود. این وب سرور به صورت متن باز توسعه و ارائه داده شده است و با توجه به قابلیتهای که دارد بر روی سیستم عاملهای ویندوز، لینوکس و مک نصب میگردد. Node.js برای اجرای کد جاوا اسکریپت در خارج از مرورگر شناخته شده است. این یک محیط زمان اجرا جاوا اسکریپت، متن باز، چند پلتفرمی است و به توسعه دهندگان این امکان را میدهد که از جاوا اسکریپت برای نوشتن دستورات استفاده کنند. این وب سرور اساساً یک محیط JavaScript برای سرور است که برای برنامههای کاربردی شبکه مثل وب سرورها بکار میرود. به صورت تقریبی و با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است، 0.2 درصد از وب سرورها را پشتیبانی میکند. Node.js با وب سرورهای محبوب دیگر فرق دارد زیرا این سرور اصولاً یک محیط زمان اجرای کراسپلتفرم برای ساخت برنامههای کاربردی شبکه است. با توجه به ساختار I/O به توان عملیاتی و مقیاس بندی برنامههای کاربردی در وب و برقراری زمان ارتباط واقعی در بازیها کمک میکند.
مزایا
- متن باز
- قابلیت نصب بر روی ویندوز
- پشتیبانی HTML و CSS
وب سرور Sun Java System
قابلیت استفاده در وب سایتهای متوسط دارد. به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار میگیرد ولی منبع باز نیست. بر روی سیستم عاملهای Linux و Windows و Unix قابل نصب و اجرا میباشد. قابلیت پشتیبانی انواع زبانهای برنامه نویسی را دارا میباشد. یک وب سرور امن و بسیار در دسترس است که میتوان توسط آن میزبانی وب سایتهای مختلف را انجام دهید. هر وب سایتی که در سرور Sun ایجاد میشود با یک URL و یا آدرس منحصر به فرد شناسایی میشود. URL ترکیبی از یک آدرس IP خاص، یک پورت و یک نام میزبان است که از الگوی زیر پیروی میکند: http://www.sun.com. بعد از نصب وب سرور Sun دو نمونه سرور نیز به صورت پیش فرض با عنوانهای سرور مدیریت و وب سرور نصب میشود. به عبارت دیگر این وب سرور به درخواست کاربران برای صفحات خاص که میزبان آن است، پاسخ میدهد.
مزایا
- سرور رایگان
- پشتیبانی زبانهای Servlets, PHP
- منبع باز
نتیجه گیری
شرکتها و وب سایتهای بزرگ بر اساس معیارهایی نظیر، نیازمندیهای مشتریان، کاربرد برنامههای، ترافیک موجود در وب و … وب سرورهای مورد نظر خود را انتخاب میکنند. در نتیجه برای انتخاب یک وب سرور مناسب همه این جنبهها را در نظر بگیرید. در این مقاله سعی شده است که با ارائه جواب اینکه وب سرور چیست و انواع مختلف آن چه کاربردی دارد، کاربران را در این حیطه راهنمایی کنیم.
این مقاله توسط تیم تولید مبین هاست تهیه شده است که یکی از شرکتهای فعال در زمینه ارائه انواع سرور از جمله سرور مجازی، سرور اختصاصی خارج و اختصاصی ایران است.
تلاش کردیم در این مقاله با ارائه جواب به این پرسش که وب سرور چیست و انواع مختلف آن چه کاربردی دارد؟ کاربران را در این حیطه راهنمایی کنیم. چنانچه هنوز در این خصوص پرسشی دارید که در این مطلب به آن پاسخ داده نشده است میتوانید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به آن پاسخ دهند. همچنین اگر تصمیم به خرید هاست یا انواع سرور را دارید میتوانید با کارشناسان خبره بخش فروش مبین هاست تماس بگیرید.
پرسشهای پرتکرار
کدام وب سرور برای من بهتر است؟
بعد از خرید هاست یا سرور مناسب برای سایت خود که میتواند سرور مجازی یا سرور اختصاصی ایران باشد، نوبت انتخاب وب سرور است. برای انتخاب یک وب سرور مناسب ابتدا باید این را در نظر بگیرید که در چه زمینهای نیازمند استفاده از وب سرورها هستید. سپس با توجه به ویژگی و قابلیتهای که هر وب سرور دارد بهترین انتخاب را انجام دهید.
تفاوت وب سرور و هاست چه چیزی است؟
وب سرور وظیفه پاسخدهی به درخواستهایی را دارد که از مرورگرهای مختلف دریافت میشود. درحالیکه هاست فضای میزبانی است که اطلاعات سایت روی آن قرار میگیرد.