قبل از آموزش Telnet و اینکه توضیح دهیم Telnet چیست باید اشاره کنیم که استفاده از آن سادهترین راه بررسی باز یا بسته بودن پورت شبکه در کامپیوترهای راه دور یا ریموت است. پورتهایی که بدون دلیل باز میمانند، یک خطر امنیتی هستند که برنامههای مخرب و ویروسها میتوانند از آن سوء استفاده کنند. چالش بررسی باز بودن پورت، برای عده زیادی از افراد بسیار پیچیده است. با این حال، یکی از کارآمدترین راهها برای بررسی آن، استفاده از پروتکل شبکه Telnet است. تا به این جا تا حدودی متوجه شدیم که Telnet چیست و چه کاربردی میتواند داشته باشد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع میپردازیم.
Telnet چیست؟
کلمه Telnet مخفف Teletype Network Protocol است. به طور خلاصه، Telnet یک پروتکل کامپیوتری است که برای تعامل با کامپیوترهای راه دور ساخته شده است؛ همچنین ارتباط ترمینال به ترمینال را فعال میکند و میتواند برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. کلمه Telnet به ابزار خط فرمان تلنت نیز اشاره دارد که تحت سیستم عامل ویندوز و سیستمهای مشابه یونیکس از جمله مک، سرور مجازی لینوکس و سایرین موجود است. ابزار Telnet اجازه دسترسی از راه دور به کاربر میدهد تا اتصال به ماشینهای راه دور را آزمایش کند و دستورات را از طریق کیبورد صادر نماید. اگرچه اکثر کاربران ترجیح میدهند با رابطهای گرافیکی کار کنند، Telnet یکی از سادهترین راهها برای بررسی اتصال در پورتهای خاص است.
نحوه کار تلنت به چه صورت است؟
با توجه به اینکه برای آموزش Telnet فقط به یک کیبورد نیاز است، با یک کامپیوتر ابتدایی و نرم افزار Hyper Terminal هم میتوان از آن استفاده کرد. همهی امور در محیطی بر پایه متن انجام میشود و به وجود هیچ نوعی از رابط گرافیکی نظیر آنچه که در کامپیوترهای امروزی وجود دارد، نیاز نیست. کاربران با استفاده از این ابزار میتوانند باز بودن یک پورت را بررسی کنند. تلنت با شبیه ساز اتصال ترمینال مجازی یا یک نمونه انتزاعی از اتصال به یک کامپیوتر، کار میکند و از پروتکلهای استاندارد استفاده میکند تا مانند یک ترمینال فیزیکی متصل به یک ماشین عمل کند.
کاربران با استفاده از تلنت میتوانند از راه دور به یک ماشین متصل شوند که گاهی اوقات به آن تلنت کردن در سیستم هم گفته میشود. در این صورت، از کاربران خواسته میشود تا ترکیب نام کاربری و رمز عبور خود را برای دسترسی به رایانه راه دور وارد کنند تا خطوط فرمان را به شکلی که گویا شخصا وارد کامپیوتر شدهاند، اجرا نمایند.
کاربردهای Telnet چیست؟
برای اینکه بدانید کاربردهای Telnet چیست باید توضیح دهیم که برای انجام فعالیتهای مختلفی در سرور به کار میرود. برخی از این فعالیتها شامل ویرایش فایلها، اجرای برنامههای مختلف و بررسی ایمیل هستند که در آموزش Telnet به آنها توجه میشود. برخی از سرورها با استفاده از تلنت، اتصالات از راه دور را فعال میکنند تا به دادههای عمومی برای انجام بازیهای ساده، تماشای فیلم به صورت کاملا متنی یا مواردی نظیر بررسی گزارش آب و هوا دسترسی پیدا کنند.
بسیاری از این ویژگیها برای سرگرمی نوستالژیک یا به دلیل سازگاری با سیستمهای قدیمیتر که باید به دادههای خاصی دسترسی داشته باشند، وجود دارند؛ همچنین کاربران میتوانند از طریق تلنت به هر نرم افزاری که از پروتکلهای متنی و رمزگذاری نشده استفاده میکند، متصل شوند. این نرم افزارها شامل طیف وسیعی میشوند؛ از سرورهای وب گرفته تا پورتها.
آشنایی با مفهوم Telnet Client و Telnet Server
سرویس گیرنده تلنت یا Telnet Client به یک کاربر TCP/IP اجازه میدهد تا با استفاده از یک برنامه Telnet Server وارد سیستم شده و از برنامههای کاربردی در یک سیستم راه دور استفاده کند. بدین ترتیب، کاربر میتواند وارد کامپیوتر راه دور شود و به گونهای که انگار مستقیما به آن متصل شده، از آن استفاده کند.
در این حالت کاربر میتواند برنامهها را اجرا کرده، تنظیمات را تغییر دهد و کارهای زیاد دیگری هم انجام دهد. با این اوصاف، میتوان گفت Telnet Server نیز به خط فرمان اجازه میدهد از طریق یک شبکه IP به ماژول تعبیه شده دسترسی پیدا کند.
به عبارت دیگر، سرور تلنت که در آموزش Telnet هم اهمیت زیادی دارد، برنامهای است که به سایر دستگاهها اجازه میدهد به دستگاهی که در حال اجراست متصل شوند و به آنها دسترسی مستقیم به خط فرمان را میدهد. شناخت سرور تلنت به درک کامل اینکه Telnet چیست هم کمک زیادی میکند.
امنیت Telnet چگونه است؟
اگرچه تلنت در زمانی که به وجود آمد، عالی بود و موفق شد انقلابی در نحوهی استفاده از فناوری به وجود بیاورد، اما باید در نظر داشته باشید که یکسری کاستی هم دارد. بزرگترین عیب تلنت، این است که امنیت ندارد. همانطور که در آموزش Telnet هم اشاره میشود، دادهها را فقط به صورت متن ساده و بدون هیچ نوع رمزگذاری ارسال و دریافت میکند. یعنی هر زمانی که به یک سرور تلنت متصل شوید، اطلاعات شخصی شما نظیر نام کاربری و رمز عبورتان به صورت یک متن کاملا واضح، منتقل میشود.
بدین ترتیب، هر کسی که بداند چگونه باید از یک برنامه کاربردی برای شناسایی اتصالات شبکه استفاده کرد، میتواند تمام دادههای در حال انتقال را مشاهده کند. امروزه Telnet ناامن ترین پروتکلی است که میتوانید برای انتقال داده از آن استفاده کنید؛ اما دلیل این ناامنی Telnet چیست؟ دلیل آن، این است که در زمان ایجاد این پروتکل، رمزگذاری به اندازه امروز اهمیت پیدا نکرده بود.
چرا هنوز هم از تلنت استفاده میشود؟
برخی فرومها هنوز هم کاملا مبتنی بر متن هستند و واقعا نیازی به عکس و رابطهای گرافیکی زیبا ندارند. به همین دلیل است که هنوز هم تعداد کمی از فرومهای فعال در فضای اینترنت وجود دارد. بنابراین، میتوان گفت برخی از افراد برای مدیریت و پیوستن به سیستمهای مبتنی بر متن هنوز از Telnet استفاده میکنند. یک دلیل دیگر، دسترسی به سرورهای قدیمی است که اصرار دارند از این پروتکل برای اتصال از راه دور استفاده کنند.
همچنین، یکسری از سرورهای قدیمی یونیکس باقی ماندهاند و ممکن است برخی از افراد از تلنت برای کار کردن با آنها استفاده کنند. برخی از دستگاههای شبکه، مانند روترهای قدیمی سیسکو نیز امکان اتصال Telnet را فراهم میکنند. با کمک یک کلاینت Telnet، میتوانید آنها را پیکربندی کنید. به طور کلی، میتوان اینگونه در نظر گرفت که دلیل اصلی اینکه هنوز هم از تلنت استفاده میشود، جنبهی سرگرمی آن است.
SSH و پروتکلهای مشابه
پروتکل SSH یا Secure Shell یک ابزار رمزگذاری شدهی مشابه با تلنت است. برخی از سیستمهای مدرن فقط اتصالات خط فرمان را با استفاده از SSH یا از طریق یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) فعال میکنند. بسیاری از سازمانهای حرفهای به دلیل نگرانیهای امنیتی، به استفاده از نرم افزار PuTTy یا SSH یا گزینههای دیگر به جای Telnet نیاز دارند.
در بین آنها، SSH به عنوان رایجترین و کاربردیترین جایگزین شناخته میشود و دلیل آن هم عمدتا این است که کل ترافیک عبوری از کانال ارتباطی را رمزگذاری میکند. تلنت برخلاف پروتکلهای جدیدتر، از رابطهای کاربری گرافیکی (GUIها) پشتیبانی نمیکند. همین امر، باعث میشود تا با بسیاری از برنامههای مدرن از مرورگرهای وب گرفته تا پردازشگرهای کلمه و نرمافزارهای شبیهسازی، ناسازگار باشد. از آنجایی که این برنامهها رابطهای گرافیکی پیچیدهای را اجرا میکنند، مقادیر زیادی از دادهها، بهویژه دادههای بصری، در تلنت از بین میروند.
تفاوت FTP و Telnet چیست؟
Telnet (یا TELecommunication NETwork) و FTP (پروتکل انتقال فایل یا File Transfer Protocol) هر دو، پروتکل لایه برنامه هستند. همچنین، با توجه به اینکه بین هاست راه دور و سرور ارتباط ایجاد میکنند، هر دوی آنها را میتوان پروتکلهای اتصال محور در نظر گرفت.
همانطور که از اسم پروتکل انتقال فایل یا FTP هم میتوان متوجه شد، برای انتقال فایلها از یک سیستم به سیستم دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. در صورتی که Telnet برای ورود به یک سیستم از راه دور کاربرد دارد. بدین ترتیب، میتوان به شناخت بهتری از اینکه Telnet چیست دست پیدا کرد و در آموزش Telnet هم از آن استفاده کرد.
آموزش راهاندازی Telnet در ویندوز ۷ و ۸ و ۱۰
منوی استارت را باز کنید و کنترل پنل (Control Panel) را اجرا کنید.
روی Programs کلیک کنید.
در قسمت Programs and Features گزینه Turn Windows Features on or off را انتخاب کنید.
از پنجره Windows Features صفحه را به سمت پایین اسکرول کنید تا به Telnet Client برسید. تیک آن را فعال کنید و روی گزینه OK کلیک کنید.
ویژگی انتخاب شده، شروع به نصب شدن خواهد کرد. زمانی که فرایند نصب آن به اتمام رسید، پنجرهی Windows Features بسته خواهد شد.
نحوه تایید نصب تلنت در ویندوز ۷ و ۸ و ۱۰
زمانی که پروسهی نصب به اتمام رسید میتوانیم از Telnet Client استفاده کنیم. برای اطمینان از نصب آن مراحل زیر را دنبال کنید.
Command Prompt را در نوار جست و جوی منوی استارت تایپ کنید و برنامهای که نمایش داده میشود را اجرا کنید.
میتوانید دکمههای ترکیبی ویندوز + R را روی کیبورد خود به طور همزمان فشار دهید تا Run اجرا شود. اکنون cmd را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید.
Telnet را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید تا به Telnet Client دسترسی پیدا کنید.
help را تایپ کنید تا دستورات Telnet قابل پشتیبانی را مشاهده کنید.
برای خارج شدن از تلنت Q یا quit را تایپ کنید.
ویندوز سرور ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶
ویندوز سرور ۲۰۱۲ به صورت پیشفرض دستورات تلنت را تشخیص نمیدهد.
در صورتی که قصد دارید در ویندوز سرور ۲۰۱۲ یا ۲۰۱۶ خود از تلنت استفاده کنید، باید Telnet Client Feature را نصب کنید. در ادامه، کل این فرایند را به شما آموزش خواهیم داد.
Server Manager را باز کنید.
در صفحهی داشبورد سرور منیجر، روی Add roles and features کلیک کنید.
سپس صفحهی Add roles and features wizard باز خواهد شد. برای شروع، روی گزینه Next کلیک کنید.
در صفحهی نوع نصب، گزینه Role-based or feature-based installation را فعال کنید و روی Next کلیک کنید.
در صفحهی مقصد سرور، یک سرور مجازی از لیست سرورهای موجود انتخاب کنید و مطمئن شوید سروری که قصد نصب کردن Telnet را روی آن دارید، هایلایت شده است.
Telnet Client به یک Feature تبدیل شده است. اکنون قوانین را رد کنید و روی گزینه Next کلیک کنید.
در لیست Featureهای موجود، Telnet Client را انتخاب کنید و روی گزینه Next کلیک کنید.
در صفحهی تایید نصب، گزینه Restart the destination server automatically if required را فعال کنید تا پس از اینکه نصب به اتمام رسید، در صورت لزوم سیستم به صورت خودکار ریبوت شود. به هر حال، Telnet Client Feature نیازی به ریستارت کردن سیستم ندارد. پس نیازی به هم فعال کردن این گزینه نیست. روی Install کلیک کنید.
فرایند نصب با موفقیت تکمیل خواهد شد. اکنون روی Close کلیک کنید.
نحوه تایید نصب تلنت در ویندوز سرور ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶
با سپری کردن مراحل فوق، زمانی که بخواهید از تلنت در خط فرمان استفاده کنید، تلنت تشخیص داده خواهد شد و در صورتی که ? (علامت سوال) را تایپ کنید و کلید Enter را فشار دهید، لیستی از دستورات پشتیبانی شده را دریافت خواهید کرد که میتوان از آنها به همراه Telnet استفاده کرد.
آموزش تایید نصب در این آموزش در ویندوز سرور 2008 انجام شده است. منوی استارت را باز کنید و Server Manager را انتخاب نمایید.
از قسمت سمت چپ، در Server Manager روی Features کلیک کنید.
روی Add Features کلیک کنید.
در لیست Featureهای موجود، صفحه را به سمت پایین اسکرول کنید و Telnet Client را انتخاب کرده و سپس روی گزینه Next کلیک کنید.
در صفحهی تایید، روی Install کلیک کنید.
فرایند نصب Feature انتخاب شده، آماده سازی و شروع خواهد شد.
زمانی که فرایند نصب به اتمام رسید روی گزینه Close کلیک کنید.
اکنون میتوانید خط فرمان را اجرا کنید و دستورات تلنت را وارد نمایید.
آموزش راهاندازی تلنت در مک
در ادامه، دستورالعمل نصب و راهاندازی تلنت در مک را در اختیارتان قرار خواهیم داد که در آموزش Telnet اهمیت زیادی دارد. این کار در همهی نسخههای macOS یکسان است.
اپلیکیشن Terminal را از لیست اپلیکیشنها و فولدر Utilities باز کنید.
Homebrew را با وارد کردن دستور زیر در پنجرهی Terminal نصب کنید.
/bin/bash -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/Homebrew/install/HEAD/install.sh)"
وقتی از شما خواسته شد، رمز عبور Administrative خود را وارد کنید.
کلید RETURN را روی کیبورد فشار دهید تا فرایند نصب آغاز شود.
در صورتی که Homebrew را از قبل نصب کردهاید، دستور Brew update را وارد کنید. توجه داشته باشید که اجرا شدن این دستور ممکن است کمی طول بکشد.
زمانی که Homebrew نصب شد میتوانید با وارد کردن دستور زیر تلنت را نصب کنید.
Brew install telnet
اکنون میتوانید از تلنت به طور مستقیم از طریق Terminal استفاده کنید. به عنوان مثال، میتوانید دستور Telnet [ip address] را اجرا کنید. جزئیات بیشتر درمورد نحوهی استفاده از تلنت را میتوانید با وارد کردن دستور man Telnet به دست بیاورید.
دستورات رایج در پروتکل Telnet چیست؟
برای بررسی اینکه Telnet چیست باید با دستورات رایج در این پروتکل که به شرح زیر هستند، آشنایی داشته باشید. این دستورات در آموزش Telnet هم کاربرد دارند.
Open یا O: یک اتصال Telnet با یک کامپیوتر میزبان یا سرور راه دور برقرار میکند. با تایپ کردن open میتوانید شکل کامل این دستور را اجرا کنید یا فقط از O استفاده کنید که شکل کوتاه آن است. به عنوان مثال، O Redmond 44 رایانه شما را به رایانهای به نام Redmondusing port 44 متصل میکند.
Close یا C: اتصال Telnet ران شده را میبندد. این دستور میتواند با اسم هاست و شماره پورت ترکیب شود. به عنوان مثال، دستور c redmond ۴۴ ارتباط را با سرور راه دور redmond در پورت ۴۴ میبندد.
Quit یا Q: با این دستور میتوانید از تلنت خارج شوید.
Unset: اکو محلی را خاموش میکند یا احراز هویت را برای درخواست ورود به سیستم یا رمز عبور تنظیم میکند. به عنوان مثال، UNSET NLM میتواند NLM را خاموش کند یا UNSET LOCALECHO اکو محلی را خاموش میکند.
Status: مشخص میکند که آیا Telnet Client متصل است یا خیر.
Ctrl+]: سریعا از خط فرمان تلنت به یک اتصال فعال منتقل میشود.
Enter: به یک اتصال فعال منتقل میشود (در صورت وجود).
?/Help: اطلاعات کمکی را نمایش میدهد.
تاریخچهی Telnet
به منظور آموزش Telnet لازم است با بخشی از تاریخچهی این پروتکل آشنا شوید. شناخت تاریخچهی آن به شما کمک میکند تا بهتر درک کنید که Telnet چیست. Telnet در ابتدا روی پروتکلهای برنامه کنترل شبکه (NCP) اجرا میشد. بعدها این پروتکل Teletype Over Network یا TONP نامیده شد.
در حالی که مدتی به طور غیررسمی مورد استفاده قرار میگرفت، در تاریخ ۵ مارس ۱۹۷۳ به طور رسمی راهاندازی شد. با گذشت زمان، چند افزونه Telnet ایجاد شد و به مدت چند دهه به عنوان یک ابزار برای برنامه نویسان مورد استفاده قرار گرفت. اولین نسخه Telnet برای شبکه آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته (ARPANET) در دهه ۱۹۶۰ ایجاد شد که پیشروی اینترنت مدرن میباشد.
این یکی از اولین ابزارهایی بود که برای اتصال کامپیوترها از راه دور با فواصل زیاد ایجاد شد. در سال ۱۹۷۱ یک پروتکل تلنت توسط محققان و متخصصان ایجاد شد و سپس، سیستم Telnet نیز در سال ۱۹۸۳ توسعه یافت.
SSH جایگزین مناسبی برای Telnet است؟
SSH (Secure Shell) جایگزین امنی برای Telnet است. SSH از هویت کاربر، رمز عبور و دادهها در برابر حملات جاسوسی شبکه محافظت میکند و اجازه ورود امن و انتقال فایل را میدهد.
چگونه اتصال Telnet را در سرور فعال کنیم؟
مسیر Start > Control Panel > Programs را دنبال کنید. در زیر منوی رابط کاربری Programs and features روی Turn Windows features on or off کلیک کنید. تیک Telnet Client را فعال کنید و روی OK کلیک کنید.